Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 1 Temmuz'da yaptığı basın toplantısında test sayısında Avrupa düzeyinde olduğumuzu ve toplam sayının 3 milyonu geçtiğini söyledi. 

Ama 3 milyonun hiçbir önemi yok. Zira aynı nüfusa sahip Almanya’daki test sayısı 5,9 milyon. 

Biz salgın sürecinin başından beri ülkemizdeki test sayısının çok yetersiz olduğunu, bu şekilde vakalara ulaşılamayacağını ve salgının kontrol altına alınamayacağını söylüyoruz.

Bugün geldiğimiz nokta, yani günlük vaka sayısının hâlâ 1.200’lerde seyretmesi, söylediklerimizin doğruluğunu kanıtlıyor. Uzun süredir günlük vaka sayısında Rusya’dan sonra ikinciyiz.

Sağlık Bakanlığı’nın yürütmekte olduğu seroprevalans araştırmasına göre her vakaya karşılık bilinmeyen 10,5 “hayalet vaka” var. Toplamda yaklaşık 200.000’e denk gelir. Bu büyük bir sorundur ve yeterli test yapmamanın sonucudur.

Hastalık hızımız yüksek, test sayımız yetersiz

Avrupa ülkelerinin test durumu Sağlık Bakanı’nın “Avrupa düzeyindeyiz” yönündeki açıklamasını bir kez daha yanlışlıyor. Türkiye şu anda bile, salgın kontrolünde daha iyi noktada bulunan ülkeler kadar test yapmıyor.

Aşağıdaki tabloda 1 Temmuz itibariyle durumu gösteriyoruz. Tabloya salgından en çok etkilenmiş Avrupa ülkelerini aldık ve 1 Temmuz gününe ait hastalık hızına göre sıraladık.

Tablonun anlaşılırlığı açısından bir not: 1 vakaya ulaşabilmek için yapılan test sayısı (tablonun 2. sütunu: test/vaka oranı) ne kadar yüksekse salgın o kadar kontrol altına alınmış; tersine, az testle vaka bulunabiliyorsa salgın halen o kadar etkili demektir.

Şimdi bulguları toparlayalım:

1) Türkiye günlük hastalık hızında İsveç’ten sonra ikinci. İngiltere’nin bile üzerinde. İsveç’i biliyoruz: Uzun süre salgın kontrolünü sürü bağışıklığına havale etmişti. Ama İngiltere de öyleydi ve durumu şimdi Türkiye’den daha iyi. Hem hastalık hızı daha düşük hem de bir vaka bulabilmek için daha fazla test yapması gerekiyor.

2) Bir vaka bulabilmek için yapılan test sayısı bizden düşük olan tek ülke İsveç. Demek ki Türkiye’de salgının yaygınlığı İsveç dışındakilerin tamamından daha fazla. Oysa bu ülkeler ilk haftalarda salgından çok daha fazla derecede etkilenmişlerdi. Öte yandan bu verilere göre İsveç’in Türkiye’den daha çok test yapması gerekiyor ve durum zaten öyle. Bu gidişle günlük hastalık hızını Türkiye’nin altına indirir.

3) Hastalık hızımız yüksek olduğu için fazla test yapmalı ve “hayalet vaka” sayısını azaltmalıyız. Ama durum öyle değil. 1.000 kişiye yapılan günlük test sayısında yalnızca İtalya, Fransa ve İspanya’nın önündeyiz. Ama bu üçündeki hastalık hızı Türkiye’den çok çok düşük ve bir vaka bulabilmek için yapmaları gereken test sayısı da Türkiye’den çok yüksek. Yani salgını Türkiye’ye göre çok daha ileri derecede kontrol altına almış durumdalar. Dolayısıyla daha az test yapmaları kabul edilebilir. Türkiye’den daha çok test yapan Almanya, İngiltere, Belçika’da ise hastalık hızı Türkiye’den çok daha düşük. Yani Türkiye bunlara göre kesinlikle daha çok test yapmalı iken gerçek öyle değil.

4) Türkiye’nin az test yapıyor olmasını haklı gösterebilecek hiçbir gerekçesi yok.

*https://ourworldindata.org/coronavirus-testing#tests-per-confirmed-case
*https://ourworldindata.org/coronavirus-testing#how-many-tests-are-perfo…
*https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/…