'Salgın kontrol altında' açıklaması ne kadar doğru? Yeterli test yapılsaydı tablo farklı olurdu...

'Türkiye yeterli sayıda test yapmıyor ve ortaya çıkan sonucu salgını kontrol altına aldığı iddiasının dayanağı olarak kullanıyor. Bu değerlendirmeyle önlemlerin gevşetilmesi yönünde alınacak her karar hatalı olacaktır.'

İlker Belek

AKP’den salgının pik seviyesine ulaştığı yönünde sesler yükseliyor. Bu gidişle normalleşme adımını fazla erken atacaklar.

Oysa, salgınla mücadelede yöntem bellidir: 1- Şüphelilere test yap. 2- Vaka bul. 3- Vakayı izole et, tedaviye al. 4- Filyasyon yap, temaslılara ve kaynağa ulaş. 5- Temaslılara, şüphelilere test yap. 6- Vaka bul….

Görüldüğü gibi mücadele test ve filyasyona dayanır. Test sayısı yetersizse, filyasyon çalışması etkisizse vakalara ulaşılamaz.

AKP ise bu basit gerçeği fiilen tersine çevirmiş durumda. Yeterli test yapmıyor, vaka saptayamıyor, ama bu durumu salgın kontrolde şeklinde yorumluyor.

Türkiye’de test sayısı İtalya’nın çok gerisinde

Türkiye’de test sayısı İtalya’ya göre çok yetersiz. 22 Nisan itibariyle toplam test sayısı İtalya’da 1.510.000 iken Türkiye’de 750.944 idi.

Ama bu konuda daha iyi fikir veren gösterge test sayısını nüfusa oranlamaktır: Şimdiye kadar 1.000 kişiye yapılan toplam test sayısı Türkiye’de 9,0, İtalya’da 25,6.

İtalya günlük test sayısını bir ara 70.000’e çıkardı. Türkiye’nin en yükseği 40.427. İtalya inişe geçmiş olmasına rağmen günlük test sayısı Türkiye’den halen çok fazla.

Türkiye’de test sayısı Almanya’nın çok gerisinde

Test sayı konusunda Almanya’yı referans almak daha iyisidir. Zira Almanya Avrupa’nın hem salgındaki en başarılı hem de en fazla test yapan ülkesi. Zaten başarısı da fazla test yapmasına bağlı. Almanya’nın 22 Nisan’a kadar yaptığı toplam test sayısı 2.072.669.

Dolayısıyla bu üç ülkenin salgın süresince yaptıkları günlük ortalama test sayısı şöyle: Türkiye 17.880 test, İtalya 24.754 test, Almanya 37.012 test.

Türkiye İtalya kadar test yapmış olsaydı vaka sayısında İtalya’yı geride bırakacaktı

Türkiye’nin 22 Nisan’a kadar  (Türkiye için bu tarih salgının 42. gününe denk geliyor) 1.000 kişiye yaptığı toplam test sayısı 9,0. İtalya’nın salgının 42. gününe kadar (3 Nisan) 1.000 kişiye yaptığı toplam test sayısı ise 10,5.

Türkiye, İtalya gibi salgının 42. gününe kadar 1.000 kişiye 10,5 test yapmış olsaydı 22 Nisan’daki toplam test sayısı 713.409 değil, 861.000; toplam vaka sayısı da 98.673 değil, 119.143 olacaktı ve böylece İtalya’nın aynı gündeki 110.668 vaka sayısını geride bırakacaktı.

Türkiye Almanya kadar test yapmış olsaydı vaka sayısında Almanya’yı geride bırakacaktı

Türkiye her doğrulanmış vakaya 23 Nisan tarihine kadar 7,8 test yaparken, Almanya’da bu sayı (yine 23 Nisan tarihine kadar) 14,8.

Türkiye bu bakımdan Almanya’nın standardını yakalamış olsaydı 23 Nisan tarihindeki vaka sayısı 101.789 değil, 193.138 olacak ve Türkiye vaka sayısında Almanya’yı geride bırakmış olacaktı. (Almanya’nın 23 Nisan tarihi itibariyle toplam vaka sayısı 148.046.)

Yetersiz testle verilecek her karar yanlıştır

Bütün bunlar şunu gösterir: Türkiye yeterli sayıda test yapmıyor ve ortaya çıkan sonucu salgını kontrol altına aldığı iddiasının dayanağı olarak kullanıyor.

Bu değerlendirmeyle önlemlerin gevşetilmesi yönünde alınacak her karar hatalı olacaktır.

Eğer böyle yapılırsa Türkiye muhtemelen salgını kontrol altına alamadan, vaka sayılarını gereken düzeye düşüremeden, virüs halen dolaşımda iken  normalleşme kararı verecek ve izleyen dönemde hastalığa duyarlı gruplarda (başta yaşlılar olmak üzere) hastalık yayılacaktır.

https://ourworldindata.org/covid-testing

https://www.statista.com/statistics/1109066/coronavirus-testing-in-euro…