Makine Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi'nden önceki gün Başakşehir’de 2 işçinin yaşamını yitirdiği fabrikadaki buhar kazanı patlamasına dair yapılan açıklamada “Kazanda basınçlı kap ve kazan imalat tekniklerine ve standartlara uygun olmayan üretim yapıldığı tespit edilmiştir” denildi.
Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri C. Ahmet Akçakaya tarafından yapılan yazılı açıklamada, önceki gün Başakşehir’de kot yıkama faaliyetinde bulunan bir fabrikada, sabah saatlerinde buhar kazanının patlaması sonucu 2 işçinin yaşamını yitirdiği hatırlatılarak MMO olarak kazanın yaşandığı fabrika bölgesinde incelemeler yapıldığı belirtildi.
Parçalar fabrika sahasının 50 metre ilerisine saçıldı
İncelemede, patlamanın etkisiyle buhar kazanı parçalarının kazan dairesini yıkarak, tüm fabrikaya ağır hasar verdiği tespit edildiği belirtilen açıklamada “Etrafa saçılan buhar kazanı parçalarının fabrika sahasının 50 metre ilerisine kadar saçıldığı tespit edilmiştir. Yapılan ön incelemeye göre ve görgü tanıklarının belirttiklerinin ışığında, patlamanın gerçekleştiği buhar kazanında enerji kaynağı olarak katı yakıt kullanıldığı anlaşılmıştır” denildi.
Patlamaların çoğunun nedeni kazanın susuz kalması
Patlamanın nedeninin yapılacak teknik incelemelerin ardından açıklığa kavuşacağı belirtilen açıklamada “Ancak buhar kazanlarının patlama nedenleri genel olarak; kazanın susuz kalması, aşırı basınç artışı, korozyon oluşumu, kullanım suyu sebebiyle ısıtma yüzeyleri ve seviye kontrol cihazları gibi güvenlik komponentlerinde oluşan kireç taşı ve akabinde arıza oluşumu sayılabilir” denildi:
Kazan patlamalarının çoğunluğunun kazanların çeşitli nedenlerle susuz kalmaları nedeniyle oluştuğu ifade edilen açıklamada, Başakşehir’deki fabrikadaki patlamada da patlamanın maruziyet alanı ve patlama sonrası kazan parçaları incelendiğinde; kazanın susuz kalmasından kaynaklı aşırı ısındığı, bu esnada kazana su girişi yapılarak çok büyük basınçların oluşması sonucu kazanın patladığının anlaşıldığı belirtildi.
İmalat tekniklerine ve standartlara uygun olmayan üretim
Açıklamada “Patlama sonucu çevreye saçılan kazan parçaları incelendiğinde alev-duman borularının kazan sacından tamamen ayrıldığı, alev-duman borularının herhangi bir kaynaklı birleştirme işlemi yapılmadan sıkı geçme (makinato) yöntemiyle birleştirildiği görülmüştür. Kazanda basınçlı kap ve kazan imalat tekniklerine ve standartlara uygun olmayan üretim yapıldığı tespit edilmiştir” denildi.
Bursa'da 5 işçi yaşamını yitirmişti
Buna benzer bir buhar kazanı patlamasının 8 Kasım 2017 tarihinde Bursa’da bir iplik boyahane fabrikasında meydana geldiği ve 5 kişinin ölümü ve 15 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandığı hatırlatılan açıklama şöyle denildi:
“Maalesef bu kazalar ilk değildir, son da olamayacaktır. Bursa’da yaşanan kaza sonrası kamuoyunu uyardığımız gibi ilgili kurumlara ve yetkililere çağrımızı yineliyoruz: bu kazalar, Meslek Odalarının raporlarını, bilim insanlarının söylediklerini kulak arkası etmek yerine, yasal düzenlemeler ve kamusal denetimlerle önlenebilir. Aksi takdirde bu tür kazalar yaşanmaya ve insanlarımız hayatını kaybetmeye devam edecektir."
Bir kez daha uyarıyoruz;
Ucuz işgücü ve ucuz maliyete dayalı esnek, güvencesiz çalışmanın artması, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırmanın yaygınlaşması, denetimlerin yetersizliği ve/veya yokluğunun giderilmediği; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri kamu ve özel sektörce gözetilmediği müddetçe ne yazık ki benzeri olaylar sürecektir."
'Denetimler sıklaştırılmalı, caydırıcı cezalar verilmeli'
Bu kaza nedeniyle, özellikle tekstil ve ağır sanayi işletmelerinde yoğun olarak kullanılan yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanlarının, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği her yıl periyodik kontrol ve denetimlerinin yaptırılması gerektiği belirtilen açıklamada "Ayrıca buhar kazanlarını işleten operatörlerin, Makina Mühendisleri Odası tarafından uzmanlık eğitimlerini tamamladıktan sonra sınava tabi tutularak belgelendirilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, ölümlerin ve yaralanmaların önüne geçilmesi için yasal altyapının yukarıdaki önerilerimiz de dikkate alınarak oluşturulması, denetimlerin sıklaştırılması ve denetimler sonucu caydırıcı cezaların verilmesi gereklidir. Kazaları önlemek adına Makina Mühendisleri Odası olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getireceğimizi ve bu alandaki kurum ve kuruluşlarla iş birliği içerisinde olabileceğimizi kamuoyunun bilgisine sunarız" denildi.