IMF ve Dünya Bankası’nın her yıl Nisan ve Ekim aylarında birlikte düzenlediği toplantıların bu yıl ilki Washington’da başladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, burada ilk olarak IMF Başkan Yardımcısı Gita Gopinath ile görüştü.
Gopinath görüşmeyle ilgili mesajında, "Türkiye ve dünyanın ekonomik görünümü üzerine mükemmel sohbet" ettikleri yorumunda bulundu. Görüşmenin detayları ile ilgili Gopinath ya da Şimşek'ten bir açıklama gelmedi.
Öte yandan Türkiye'nin de içinde olduğu Avrupa bölgesi ekonomilerine ilişkin basın toplantısında IMF Avrupa Departmanı Direktörü Alfred Kammer, Türkiye'deki "ekonomi programını" desteklediklerini söyledi.
Para politikaları ve mali konsolidasyonda "bazı başarılar" gördüklerini belirten Kammer dezenflasyonda ilerlemenin uzun zaman alacağını dile getirdi.
'Biz de Türkiye'ye izlenen programı tavsiye ederdik'
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile dün görüştüklerini belirten Kammer, Şimşek'in "reformların uzun vadeli bir program olduğuna" dikkati çektiğini, bu programın yürütüleceğini söylediğini aktardı.
Türkiye'de yeni bir IMF programına ihtiyaç olup olmadığına dair soruya da Kammer "Öncelikle yürürlükteki reform programını destekliyoruz. Biz de Türkiye'ye oradaki ekonomi ekibinin izlediği programı tavsiye ederdik. Türkiye'yi desteklemeye yönelik herhangi bir IMF programına ilişkin görüşme yok" şeklinde yanıt verdi.
IMF ve AKP: Ayrılanlar hala sevgili…
Kammer'in açıklamaları iktisatçıların bir süredir ''IMF'siz IMF programı'' uygulandığı yönündeki tespitini destekler nitelikte.
Bu tespite göre Türkiye, IMF'den yeni bir ''destek paketi'' almasa da bu paketin koşacağı şartları yerine getiriyor.
IMF, ülkelerle yaptığı "stand-by" anlaşmalarında kriterler belirliyor ve bu kriterlere uyulması şartıyla borç veriyor. Borcu alan ülke, belirli aralıklarla, yapılan anlaşma çerçevesinde kararlar alıyor mu diye denetleniyor. Türkiye ise bu kriterlere karşılıksız uyuyor.
Kapitalizmin dünya çapındaki düzenleyici kurumları arasında yer alan IMF ile Şimşek yönetiminin hemfikir olduğu program, Mayıs 2023 seçimleri sonrasında “rasyonel” politikalara dönüş adı altında devreye sokuldu. Bu program seçimler öncesinde muhalefetin iktidara gelirse uygulamayı vaat ettikleriyle büyük oranda uyumlu.
İçerisinde yüksek faizler, geniş kesimler üzerindeki vergi yükünün artırılması, sermayeye çeşitli teşvikler ve kamuda tasarruf söylemiyle sosyal harcamaların azaltılması var. Döviz açığını kapatmak için uluslararası finansal sermayeye faiz artışları yoluyla yüksek getiri vaat ediliyor. Ücret artışlarının enflasyona yol açtığı iddiasıyla emekçilerin reel ücret kaybının sürdürülmesi hedefleniyor.
Birinci yılını doldurmak üzere olan kemer sıkma programının sermayenin yüksek kârlılığını devam ettirdiği ve varlıklı kesimlere servet aktarımını sürdürdüğü görülüyor.
IMF'nin 'çürüme' senaryosu
Mehmet Şimşek'in katıldığı toplantıların sonunda dünya ekonomisine ilişkin raporlar yayımlanacak. IMF'nin ülke ve bölgelere ilişkin ayrıntılı istatistiklerini içeren veri bankası da güncellencek.
Geçtiğimiz Ekim ayında yapılan son toplantıdan çıkan verileri soL'daki köşesinde değerlendiren iktisatçı Prof. Korkut Boratav, kapsamlı bir ekonomik dönüşümün tasarlandığını söylemişti.
Boratav, IMF'nin öngördüğü senaryonun "sermayenin tahakkümünü bu kez yeniden uluslararası ortama ve 2028’e taşımayı" hedeflediğini belirtmişti.
IMF programlarının Türkiye'de daha önce iktidar değişikliklerinde belirleyici rol oynadığını hatırlatan Boratav, şu değerlendirme bulunmuştu:
"IMF, 2023-2028 döneminde Türkiye ekonomisinin durgunlaşarak kendine özgü bir istikrara ulaşacağını beklemektedir. Temel varsayım, geçmiş yedi yılda neoliberal ilkeleri çiğnemiş olan 'aykırı' politikalardan geleneksel reçeteye dönüştür. 'Sağduyulu bir ekonomiye geçiş', parasal ve malî disiplin yöntemleriyle gerçekleşecektir."
