Covid-19’un Hindistan’a ulaşmasında başından bu yana başarılı salgın yönetimi ve düşük vaka ve ölüm sayılarıyla merak uyandıran Kerala eyaleti Batı’nın da ilgisini çekmeye devam ediyor. 524 vakanın ve bildirildiği ve Covid-19 nedeniyle yalnızca dört kişinin hayatını kaybettiği 30 milyon nüfuslu eyalet, 2016 yılından beri Hindistan Komünist Partisi (Marksist) ve Hindistan Komünist Partisi’nin ana bileşenleri olduğu Sol Cephe tarafından yönetiliyor.
İngiliz The Guardian gazetesi, eyaletin 63 yaşındaki sağlık bakanı, HKP(M) üyesi KK Shailaja ile bir röportaj gerçekleştirdi. Salgından sonra Koronavirüs Katili ve Rock starı Sağlık Bakanı gibi isimlerle anılmaya başlayan eski orta okul öğretmeni Shailaja, gazeteye Kerala’da Covid-19 salgını ile mücadelenin sırrını anlattı: ‘‘düzenli planlama’’
Kerala erken harekete geçti
Shailaja röportajda Kerala’da önlemlerin diğer ülkelere kıyasla çok daha erken bir tarihte alınmaya başladığına dikkat çekiyor. Çin’de yeni bir virüsün ortaya çıktığına ilişkin haberlerin eyalete ulaşmasından üç gün sonra, henüz eyalette Covid-19 vakası görülmemişken, hızlı yanıt ekibiyle ilk toplantı gerçekleştiriliyor. Ertesi günde bölge düzeyinde toplantılar yapılıyor. 27 Ocak günü Vuhan’dan ilk hasta havayoluyla Kerala Eyaleti’ne ulaştığında, eyalet Dünya Sağlık Örgütü’nün test yap, takip et, izole et ve destekle protokolünü halihazırda benimsemiş durumda.
Shailaja hastalığın bütünüyle kontrol altında tutulduğu ilk evrenin bir zafer olduğunu söylüyor. Kerala’nın sağlık görevlileri ilerleyen günlerde test ve takip yöntemiyle hastalığın yayılmasını engellemeyi başarıyorlar. Eyalette salgının pik noktasında, 170 bin kişi karantina ve sağlık çalışanlarının sıkı gözetimi altına alınıyor. Şu an bu sayı 21 bine düşmüş durumda. Shailaja, komşu devletlerden gelen 150 bin göçmen işçiye de barınma ve yiyecek sağladıklarını belirtiyor.
Sağlık alanında gerçekleştirilen dönüşüm etkili oldu
Hindistan Komünist Partisi (Marksist)’in başında bulunduğu Sol Cephe iktidara geldiğinde, Kerala eyaletinin eskime belirtileri gösteren birincil sağlık merkezlerine yönelik bir modernleşme programı başlattı. Pandeminin başlamasından önce yapılan yeniliklerden biri, Hindistan’da önemli bir sorun olan solunum hastalıkları için klinikler açılması ve kayıt tutulmasıydı. Shailaja’ya göre, bu Covid-19’a dönüşümü tespit edebilmelerini ve toplum içindeki aktarımları araştırabilmelerini sağladı ve Covid-19’la mücadelede çok yardımcı oldu.
Salgın başladığında her bölgeden iki hastaneyi Covid-19’la mücadele için ayırmaları istendi, tıp fakültelerinin de 500’er yatağı hastalıkla mücadele için ayrıldı. Hastanelerde ayrı giriş çıkışlar belirlendi. Tanı testlerinin sayısı, özellikle hastalığın zengin ülkelere ulaşmasının ardından yetersiz kalmaya başladı, bu nedenle sadece semptom gösteren hastalara ve yakın temasta bulundukları kişilere ayrıldılar. Semptom göstermeyen kişilerden ve virüse en fazla maruz kalabilecek gruplar, sağlık işçileri, polis ve gönüllülerdense rastlantısal numune toplandı.
Shailaja Kerala’daki testin 48 saat içinde sonuçlandığını belirtirken, teknolojik olarak gelişkin Körfez ülkelerinde, ABD’de ve İngiltere’de insanların yedi gün beklemek zorunda olduklarını söylüyor. O ülkelerde ne olup bittiği sorusuna ise, yargılamak istemediğini, ama bu ülkelerdeki yüksek ölüm sayıları karşısında şaşkınlığa düştüğünü söyleyerek cevap veriyor: ‘‘Test yapmanın, karantinanın ve hastane gözetiminin çok önemli olduğunu düşünüyorum, bu ülkelerdeki insanlar bunları alamıyor.’’
Önlemler çerçevesinde ibadet yerleri de kapatıldı. Bu durum Hindistan’ın bazı eyaletlerinde protestolara neden olurken, kısmen Başbakan Pinarayi Vijayan’ın, yerel dinî liderlerle görüş alışverişinde bulunması sayesinde Kerala’da herhangi bir sorun yaşanmadı. Shailaja Kerala’daki yüksek okuma yazma oranının da bir başka etken olduğunu ekliyor: ‘‘İnsanlar neden evde kalmaları gerektiğini anlıyor. Bunu onlara açıklayabiliyorsunuz.’’
Kerala ikinci dalgaya hazır
Hindistan hükümetinin iki kez uzattığı karantina uygulamasını 17 Mayıs’ta sona erdirmesi planlanıyor. Bunun ardından Kerala eyaletine Covid-19 salgının ağır bir şekilde hissedildiği Körfez bölgesinden çok sayıda Malayalis’in gelmesi bekleniyor. Kendileri için bunun büyük bir güçlük olduğunu belirten Shailaja, hazırlıklarını yaptıklarını söylüyor. A, B ve C planları hazırlanmış durumda. En kötü senaryo için hazırlanan C planında, 165 bin ek yatak yaratmak için oteller, pansiyonlar ve konferans merkezleri kullanılacak. Eyaletin 5 binden fazla solunum cihazına ihtiyaç duyabileceği ve bu sayıdan daha fazlasının siparişlerinin verildiği belirtiliyor. Fakat en önemli sorun, özellikle temas takibinde insan gücü olacak. Bunun için okul öğretmenleri eğitime alınıyor. İkinci dalga geçtiğinde öğretmenler yeniden okullara dönecek. Shailaja’da önümüzdeki yıl gerçekleşecek eyalet seçimlerinin ardından sağlık bakanlığı görevini bırakarak öğretmenliğe dönmeyi düşünüyor. The Guardian muhabirinin, halefinize hangi gizli bilgiyi aktarmak istersiniz sorusuna, gizli bilginin hiç de gizli olmadığını söyleyerek, ‘‘düzenli planlama’’ cevabını veriyor.