Salgın günlerinde neredeyse hiçbir planlı desteğe ulaşamayan engelli yurttaşlar, bu yıl ‘Engelliler Haftası’na geçtiğimiz yıllardan daha da buruk giriyor. Türkiye Engelliler Meclisi Koordinatörü Turhan İçli’yle salgın günlerinde engelli yurttaşların yaşadığı sorunları ve taleplerini konuştuk.
'Tecrit daha da yoğunlaştı...'
Engelli yurttaşların zaten yıllardan beri tecrit ve izolasyon altında büyük bir erişebilirlik sorunuyla mücadele etmeye çalıştığını vurgulayarak sözlerine başlayan Turhan İçli, salgının bu koşulları daha da ağırlaştırdığını, engelliler üzerindeki tecrit ve izolasyonun daha da arttığını söyledi.
Erişilebilirlik koşulları zaten sağlanmadığı için evlere kapalı olan engellilerin bu süreçte daha ağır bir kapanma hali yaşadığını aktaran İçli, engellilere yönelik ayrımcılığın da bu süreçte yoğunlaştığını ifade etti.
'Eğitime erişim kısıtlandı'
Engelli yurttaşların eğitim konusunda bu dönemde büyük sorunlar yaşadığını dile getiren İçli, “Uzaktan eğitim sistemleri engelliler düşünülmeden planlandığı için büyük bir erişim sorunu yaşandı. Özellikle görme ve işitme engellilerin, sağlanan uzaktan eğitime erişmesi neredeyse imkansız. Üstelik özel eğitim merkezleri de bu süreçte kapalı olduğu için yaşanan sorunlar daha da katlandı. Eğitime erişim olanaklarımız oldukça kısıtlandı” diye konuştu.
'Daha fazla yalnızlaştık, daha fazla yoksullaştık'
Engellilere yönelik devletin düzenli ve planlı destek sunması, yeni olanaklar sağlaması gereken bir dönemde neredeyse hiçbir destek göremediklerinin altını çizen İçli, “Bazı belediyelerin girişimleri oldu ancak genele baktığımızda bunların da yeterli olmadığı söylenebilir. Ötesinde bakanlıkların destek konusunda çok geride kaldığını söylemek gerekiyor. Evlere hapsedilen engellilere yönelik psikolojik destek sağlanmasına yönelik hiçbir adım atılmadı” dedi.
BM Engelli Hakları Komitesi’nin salgının en çok engellileri vurduğu yönünde açıklamaları olduğunu hatırlatan İçli, engellilerin eskiye oranla daha fazla yalnızlaştığını, daha fazla yoksullaştığını ve eğitim olanaklarından daha fazla mahrum bırakıldığına işaret etti.
Devletin bu konuyu çok daha ciddi ele alması gerektiğini ancak bunu göremediklerini aktaran İçli, “Aslında genel yaklaşımın şu ankinin tam tersi olması gerekirdi. En yoksun ve yoksul olanlara desteğin sunulması gerekirdi. Bu yapılmadı. Hiç kimsenin geride bırakılmaması gereken bir dönemde en çok engelliler geride bırakıldı” dedi.
'Otizmli ve down sendromluların yaşadığı sorunlar özel olarak arttı'
Özellikle otizimli ve down sendromlu engel gruplarının salgın günlerinde eve kapalı olmaktan kaynaklı ciddi sorunlar yaşadığını aktaran İçli, buna ilişkin yapılan kısmi düzenlemelerin de çok yetersiz kaldığını, eve kapalı olmanın bu engel gruplarında psikolojik bunalımın derinleşmesine yol açtığını dile getirdi.
Engellilerin ev içi şiddete de maruz kaldığını belirten İçli, bunun dışında bazı engel gruplarında ev içine yönelen şiddetin de eve kapalı olma kaynaklı olarak arttığını ifade etti.
'İşsizlik daha da artacak'
Engellilere yönelik dijital platformlar ve diğer kaynaklar üzerinden film, kitap gibi destekler sağlanabileceğini ancak bunun devlet tarafından yapılmadığını dile getiren İçli, bu durumun evde yaşanan bunalım ve yalnız kalma halini derinleştirdiğini de sözlerine ekledi.
Son olarak bu süreçte engellilerin yaşadığı işsizliğin de arttığını tahmin ettiklerini, özellikle 3 aylık ücretsiz izin düzenlemesi sonrası engellilerin yaşayacağı işsizliğin çok daha ağırlaşmasından endişe ettiklerini dile getirdi.