Afganistan-Pakistan sınırında çatışma: Sivil ölümlere neden olan olayların kaynağı işsizlik

Afgan-Pakistan sınırı Çaman’daki Dostluk Kapısı’nı Kurban Bayramı’nda geçmek isteyen sivillere ateş açılması sonucu yirmiden fazla kişi hayatını kaybetti. Pandemi nedeniyle Pakistan’ın insan geçişini kısıtladığı sınır normal zamanlarda işçi ve kaçakçı trafiğiyle biliniyor.

Dış Haberler

Aylardır Pakistan’ın Belucistan vilayetinde kalan sınır kapısının iki yakasında pandemi gerekçesiyle kısıtlanan geçişlerin serbest bırakılması için eylemler yapılıyordu. Haziran ayında tırların geçişine izin verilirken işçilerin geçişine de izin verilmesi için oturma eylemleri başlanmıştı. Afganistan’ın talebi üzerine Kurban Bayramı’nda sınırın iki tarafından yayaların geçmesine izin verildi.

Geçen Perşembe gerçekleşen olayın ardından Pakistan tarafı, Kurban Bayramı için Çarşamba günü yaya geçişine izin verilmesi üzerine sınırda yığılmanın gerilime sebep olduğunu ileri sürdü. Yapılan açıklamada, Afganistan’a geçmek isteyen ve içlerinde kadın ve çocukların bulunduğu yüzlerce kişilik kalabalığı kaçakçıların provoke etmesi sonucu şiddet eylemleri başladı. Pakistan’a göre olaylar sırasında Afganistan tarafından ateş edildi. 

Afganistan tarafı ise Pakistan’ın Kurban Bayramı’nda izin verilen geçişi sınırlandırmak için şiddet kullandığı ve ardından kitlenin üzerine ateş açtığını bildirdi. Ateş sırasında Afganistan kontrol noktalarının da vurulduğu ve Afgan askerlerinin öldüğü söyleniyor. Afgan yetkilileri, Pakistan’ın önceki haftalarda sınırın karşı tarafına havan saldırıları gerçekleştirerek ölümlere ve sınırda yaşayan ailelerin kaçmak zorunda kalmasına sebep olduğunu belirtiyor.

Her iki taraftan yapılan haberlerde olaylar sırasında bir karantina tesisinin ateşe verildiği bilgisine yer veriliyor. Yerel gözlemciler, karşılıklı ateş nedeniyle çok sayıda sivilin öldüğünü teyit ediyorlar. İki taraf da ilk ateş ve sivil ölümler konusunda birbirini suçlarken Pakistan’ın sınır denetimi ve Afganistan’ın geçişi kolaylaştıran tutumunun sivilleri ateş arasında bıraktığı anlaşılıyor.  

Sömürgecilikten kalan hattın iki yakasında işsizlik ve açlık

Olayın ardından Pakistan’ın Belucistan İçişleri Bakanı Mir Ziaullah Langove, Afganistan ile dostça ilişkileri olduğunu ancak sınırda terörist sızmarlarına izin vermeyeceklerini açıkladı. New York Times’ın görüşüne yer verdiği bir Belucistan yetkilisi ise sınırın iki yakasında çalışan yevmiyeli işçilerin işsiz ve aç kalmalarından olayın çıktığını ifade ediyor. Yerli halkın Pakistan’ın sınır geçişi için pasaport ve biyometrik denetim getirme planlarına itiraz ettiği söyleniyor.

İki ülke arasındaki 2430 km’lik sınır, sömürgeci İngiltere tarafından 19. yüzyılda çizildi ve Peştun kabilelerini ikiye böldü. Durand Çizgisi olarak bilinen sınır yıllardır Afganistan hükümetleri tarafından meşru kabul edilmezken Pakistan devleti sınırı dikenli teller ve kontrol noktalarıyla  tahkim etmeye çalışıyor. 2016’de Pakistan, yasa dışı göçü önleme gerekçesiyle Belucistan vilayetinin bulunduğu 1100 km’lik kısım boyunca uzanan bir siper kazdı ve buraya Sınır Güvenliği yerleştirdi. 

Pakistan Komünist Partisi: Pakistan’da işsizliğe ses çıkarmanın bedeli ağır

Olayla ilgili Pakistan Komünist Partisi (PKP) sert bir kınama yayınlayarak Pakistan’ın katliama sebep olmasını 1971’de Doğu Pakistan’da uyguladığı insanlık dışı muamelenin devamı olarak nitelendirdi. Etnik gruplara dönük Pakistan’ın baskıcı tutumunun o dönemde Bangladeş’in ayrılmasına sebep olduğunu ve Pakistan’ı tarihsel bir utançla yüzleştirdiğini belirten PKP Siyasi Bürosu, bugün de Pakistan’ın İsrail’in dünyaca mahkum edilen Siyonist politikasıyla aynı suçu işlediğini vurguladı.

Yapılan açıklama göre Pakistan egemen sınıfı, işsizlik, enflasyon, temel ihtiyaç kıtlıklarıyla ilgilenmediği gibi muhalefet edenleri şiddetle baskı altına alıyor. Sesini yükseltenler güvenlik güçleri tarafından öldürülebiliyorlar. Parlamentodan geçirilen son bir yasaya göre muhalif yurttaşları ‘vatana ihanet’ gerekçesiyle 180 gün gözaltında tutmak mümkün olacak. Bu Pakistan hapishanelerinde bir hücrede tutulmak ve işkenceye maruz kalmak anlamına geliyor. Ülkede ulusal ve sınıfsal haklar için mücadele etmenin bedeli 50-100 yıl ağır hapis cezası.

https://haber.sol.org.tr/dunya/pakistan-3-milyon-afgan-siginmaciyi-ulkelerine-geri-gonderiyor-167353

https://haber.sol.org.tr/dunya/analiz-i-afganistandan-geriye-kalan-251194

https://haber.sol.org.tr/turkiye/erdogana-12-milyar-dolarlik-tesekkur-273726

https://haber.sol.org.tr/dunya/cin-pakistan-ve-afganistan-uclu-zirvede-bulustu-222619