Afganistan'da ABD ile Taliban'ın iki ay önce imzaladığı barış anlaşmasının çözülme noktasında olduğu belirtiliyor.
AFP'de yer alan habere göre, ülkede Afgan güvenlik güçleri ile Taliban arasında çıkan çatışmalarda her gün onlarca kişi ölürken, yaşamını yitiren sivillerin sayısı da artış gösteriyor.
Uzmanlar, anlaşmada Taliban'a bazı taahhütler karşılığında verilen imtiyazların örgütü daha fazlasını yapma konusunda cesaretlendirdiğini söylüyor.
Anlaşmanın çözülmesinin, koronavirüs salgınının vurduğu ülkedeki koşulların daha da kötüleşmesine neden olacağı düşünülüyor.
Bir Afgan yetkili, 29 Şubat'ta imzalanan barış anlaşmasının ardından Taliban'ın günde ortalama 55 saldırı gerçekleştirdiğini kaydetti.
'Trump'ın tavrı cesaretlendirdi'
Uzmanlar, ABD'nin Taliban'a 18 yılı aşkın sürelik verdiği imtiyazlar göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu çatışmaların tahmin edilebilir ve kaçınılmaz olduğuna ilişkin değerlendirmelerde bulunuyor.
"Afganistan'a Barış Getirme Anlaşması" başlıklı mutabakatta, ABD'nin ve diğer yabancı güçlerin Taliban'ın ateşkes ve hatta saldırıları azaltma taahhüdünde bulunması şartı olmadan ülkeden tamamen çekilmesi öngörülüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, ABD'li askerlerin evlerine çabuk dönmesini istediğini söylemişti. Trump'ın bu tavrıyla Taliban'ın, ABD'li ve yabancı güçleri vurmadığı sürece düzenlediği saldırıların tepki görmeyeceği bilinciyle hareket ettiği yorumu yapılıyor.
Anlaşmaya göre, Taliban'ın üstü kapalı olan güvenlik taahhütlerinin ve El Kaide ve diğer cihatçı örgütlerin tehdidini ortadan kaldırma vaadinin karşılığında ABD ve yabancı güçler, Temmuz 2021'e kadar Afganistan'dan tamamen çekilecek. Çekilme süreci hâlihazırda sürüyor.
Taliban ile hükümet arasında 'esir takası' tartışması
Anlaşmada aynı zamanda, Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani'nin, hükümetinin müzakere sürecinde dışarıda tutulmasına karşın, esirlerin takasını da içeren bir takım taahhütleri bulunuyor.
Buna göre, Gani'nin 5 bin Taliban üyesi esiri serbest bırakması öngörülürken, Taliban buna karşılık 1000 Afgan güvenlik gücü mensubunu serbest bırakacak.
Afganistan hükümetiyle Taliban arasındaki barış görüşmelerinin önünü açacak esir takasının 10 Mart'ta bitmesi öngörülüyordu.
AFP'ye konuşan bir Taliban kaynağı, esirlerin salınmasına dek örgütün saldırıları yavaşlatmayacağını ve görüşmelerin gerçekleşmeyeceğini belirtti. Kaynak, "Gani hükümeti, sabrımızı sınıyor, ancak onlara yorulmadığımızı, hala dinç olduğumuzu ve savaşmaya hazır olduğumuzu söylemek istiyoruz" diye konuştu.
Örgüt, Kabil ve Batı'nın ateşkes çağrısını "mantıksız" bulduğunu ve önce kendilerinin bu konuda adım atması gerektiğini kaydetti.
Seçimlerin ardından yaşanan hükümet krizi
Afganistan'ın müzakere ekibinden Fevziye Kufi, Gani'nin seçimlerin ardından kendini devlet başkanı ilan eden Abdullah Abdullah'la yaşadığı gerilimin de ülkedeki bir diğer siyasi kriz olduğunu hatırlattı.
Kufi, "Müzakere sürecinde daha güçlü ve birlik içinde olmak adına, Afganistan içinde bir uzlaşma sağlanmasıyla ülkede siyasi çatışmaların son bulmasını bekliyoruz" açıklamasında bulundu.