İsrail Devlet Arşivi'nde binlerce tarihi belge kayboldu

İsrail Devlet Arşivi belgeleri 10 bine yakın belge yok oldu. İsrail'de ortadan kaldırılan belgelerin suikastlardan ve askeri operasyonlardan, üst düzey politikacıların yolsuzluk iddialarına ilişkin soruşturmalara kadar pek çok şey hakkında bilgi içerdiği tahmin ediliyor.

Dış Haberler

İsrail devletinin kurulmasından 15 yıl öncesine, en az 1933 yılına kadar gittiği ve suikast ve askeri operasyonlardan üst düzey politikacıların yolsuzluk iddialarına ilişkin soruşturmalara kadar pek çok şey hakkında bilgi içerdiği tahmin edilen İsrail Devlet Arşivi'ne ait belgelerin "kaybedildiği" ortaya çıktı.

İsrailli araştırmacı gazetecilik kolektifi Yedinci Göz, Hatzlacha adlı bir kuruluş tarafından yapılan bilgi edinme talebine atıfta bulunarak, çoğu hassas tarihi konularla ilgili 9 bin 689 dosyanın İsrail Devlet Arşivleri'nden kaybolduğunu ve yetkililerin belgelerin nereye gittiklerinden emin olmadıklarını bildirdi.

Söz konusu dosyalar en azından 1933'e ve o zamanlar İngiliz Mandası'ndaki Filistin'de yaşayan Siyonist lider Haim Arlosoroff'un öldürülmesine dayanıyor. Arlosoroff,on binlerce Alman Yahudisinin Hitler Almanya'sından kaçıp Filistin'e yerleşmesine izin veren Ha'avara Anlaşması'nı müzakere etmişti. Arlosoroff, 16 Haziran 1933'te, Nazi Almanyası'ndan döndükten 48 saat sonra, Tel Aviv'de suikaste uğradı.

Kayıp dosyaların Arlosoroff cinayeti hakkında 1982 yılında açılan bir hükümet soruşturmasıyla ilgili olduğu söyleniyor. Ha’avara Anlaşması, imzalandığı tarihte Yahudi diasporası tarafından Nazilerle yapılan müzakereler nedeniyle ihanet olarak yorumlanmıştı.

Kaybedilmesinden korkulan diğer paha biçilmez tarihi belgeler arasında, 1960 yılında Arjantin'de Mossad ajanları tarafından ünlü bir şekilde yakalanarak yargılanmak üzere Kudüs'e getirilen eski Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann'ın 1961'de görülen davasıyla ilgili 106 dosya da yer alıyor.

1995'te İsrail Başbakanı İzak Rabin'e düzenlenen suikastı soruşturan Şamgar Komisyonunkilerin de aralarında bulunduğu polis belgeleri ve tutanakları da dahil olmak üzere çok sayıda başka hassas materyal de ortadan kayboldu.

Diğer kayıp materyaller, Ehud Olmert ve "Holyland Davası" emlak soruşturması ve 2012-2014 davasıyla ilgili belgeler de dahil olmak üzere üst düzey İsrail liderlerine yönelik yolsuzluk iddialarıyla ilgili. Olmert, rüşvet, dolandırıcılık, güven ihlali ve adaleti engelleme suçlarından 16 ay hapis cezasına çarptırıldıktan sonra 2017 yılında tahliye edildi.

Beyrut Kasabı'nın belgeleri kayıp

1973 Arap-İsrail Savaşı sırasında Golda Meir, "Beyrut Kasabı" Ariel Şaron ve Şimon Peres de dahil olmak üzere diğer İsrailli liderlerin anlaşmalarıyla ilgili dosyaların, İsrail'in nükleer programı, İran'la ticari ilişkileri ve Soğuk Savaş sırasında Doğu Bloku ülkelerinden İsrail'e göçü teşvik etmekle görevlendirilen gizli Nativ ajansı hakkındaki belgelerin de kayıp olduğu bildirildi.

Kayıp belgeler verilen sayıdan çok da fazla olabilir

Yedinci Göz raporunda, dosyaların kaybını tarihçiler için büyük bir darbe olarak nitelendirdi ve Devlet Arşivleri'nin, halkın hükümetin herhangi bir nedenle onlardan gizlediği bilgilere ulaşmasının önemli bir yolu olduğuna işaret etti. Gazetecilik kolektifi ayrıca, eksik dosya sayısının gerçekte listelenen 9 bin 689 rakamından "önemli ölçüde daha yüksek" olabileceğini de öne sürdü.