BDDK’ya sınırı belirsiz yetki: Manipülasyon belirleme, ceza verme

Resmi Gazete'de bugün yayımlanan yönetmelik ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na ölçüsü, sınırı belirsiz yetki verildi. Düzenlemeye göre sosyal medya paylaşımları bile manipülasyon sayılabilecek. 

Kadir Sev

Resmi Gazete'de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'yla ilgili (BDDK) "Finansal Piyasalarda Manipülasyon ve Yanıltıcı İşlemler Hakkında" isimli bir yönetmelik yayımlandı.

Yönetmelikte gazetecilerin başını ağrıtacak pek çok düzenleme dikkat çekiyor. Düzenleme ile sosyal medya paylaşımları bile manipülasyon sayılabilecek. 

Öngörülen ceza da ödenebilir gibi değil. Bankacılık Yasası'nın 146’ncı maddesine 20 Şubat 2020 günlü 7222 sayılı yasayla eklenen (g) bendinde; "Bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde 5’ine kadar (…) idari para cezası uygulanır” deniyor.

Kapsama alınan işlemler somut olarak belirlenmiş değil

Yönetmelik, yasal dayanağını, Bankacılık Yasası'na 20 Şubat 2020 günü 7222 sayılı yasayla eklenen 76/A maddesinden alıyor. Eklenen maddeyle; "finansal piyasalarda yapay arz, talep veya döviz kuru dahil fiyat oluşumunu sağlamak amaçlı işlem ve uygulama yapılması, internet ortamı dahil farklı araçlarla gerçeğe aykırı veya yanıltıcı bilgilerin yayılması, tasarruf sahiplerinin yanıltıcı bir şekilde yönlendirilmesi gibi işlemlerin" neler olduğunu belirleme yetkisi BDDK’ya bırakılıyor.

Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde bir dizi soyut, çerçevesi ve sınırları belirsiz, işlem sıralanmış. Söz konusu işlemlerden bazıları şöyle:

  • "Bir finansal aracın arzına, talebine veya döviz kuru ve faiz dahil fiyatına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıran ya da uyandırabilecek olan (…) bilgi ve söylentileri, internet dahil herhangi bir kitle iletişim aracıyla ya da başka bir yolla yaymak" - (d) bendinde
  • "Bir finansal araç hakkında alınan pozisyonla ilgili çıkar çatışmasının kamuoyundan gizlenmesi suretiyle, internet veya diğer kitle iletişim araçları yoluyla görüş bildirerek söz konusu finansal aracın, faiz oranı ve döviz kuru dahil, fiyatı üzerinde etkide bulunmak veya bulunmaya çalışmak" - (e) bendinde.
  • "Tasarruf sahiplerini gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirmek" - (h) bendinde.
  • "Finansal sisteme olan güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yaymak" - (ı) bendinde.

Yasanın komisyonlarda ve Genel Kurul'da görüşülmesi sırasında AKP milletvekilleri, getirilmek istenen kuralın, "suç ve cezaların kanuniliği ilkesi"ne aykırı olduğu, manipülasyon ve yanıltıcı işlemlerin, yönetmeliklerle değil, uluslararası ilkeler gözetilerek yasayla tanımlanması gerektiği uyarılarını umursamamış, teklif edilen metni aynen kabul etmişlerdi.

7222 sayılı Yasayla BDDK’ya ölçüsü, sınırı belirsiz yetki verilmesi Anayasa'ya da aykırılık oluşturuyor. Yargının içinde olduğu durum biliniyor. Bununla birlikte düzenleme hakkında Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması düşünülebilir.