AKP, ülke genelinde 20 yılı aşkın süredir devam eden birinci parti olma durumunu biraz da her seçimde arkasında duran bazı illere borçlu. Özellikle Kayseri, Konya ve Erzurum gibi iller, AKP'nin en güçlü olduğu ve siyasi arenada belirleyici bir rol oynadığı bölgeler arasında yer alıyor.
Kayseri, Konya ve Erzurum'un AKP açısından önemi, sadece nüfus ve ekonomik potansiyel açısından değil, aynı zamanda stratejik konumları ve siyasi tarihleriyle de ilişkili. Bu iller, AKP'nin kurulduğu günden beri AKP'ye büyük destek sağlamış ve birçok seçimde AKP'nin zaferinde önemli bir rol oynadı.
AKP'nin bu illerdeki çalışmaları, sadece yerel seçimlerle de sınırlı değil üstelik. AKP, bölgedeki siyasi ve toplumsal dinamikleri yakından takip ederek, özellikle de muhafazakar kesimlerin ve tarikatların ihtiyaçlarına uygun araçlar da hayata geçirdi. İslami olimpiyatlar ve çeşitli spor etkinliklerinin yanı sıra uluslararası dini içerikli kongrelere ev sahipliği yapan şehirler oldular AKP iktidarı boyunca. Bu çaba, AKP'nin bölgedeki gücünü korumasını ve genişletmesini sağlamadı bugüne kadar.
Ancak son seçimlerde ibre tersine döndü. AKP'nin son yıllarda özellikle ekonomi alanındaki politikaları, dış işlerinde Filistin konusundaki tutukluğu, yerel belediyelerdeki isimlerin ranta ve usulsüzlüklere isminin karışması gibi örnekler AKP'nin kalesi olarak görülen yerlerde de geriye düşmesine sebep oldu.
AKP iktidara geldiği ilk günden bu yana Konya, Kayseri ve Erzurum'da birinci parti olmuş 2004 yılından bu yana tüm yerel seçimlerde de il belediyelerini büyük bir farkla kazanmıştı. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde AKP bu belediyeleri yeniden kazansa da büyük oy kaybı yaşadı.
Konya: Oy kabı yaklaşık 300 bin. CHP 4 YRP 6 ilçeyi aldı
Konya özellikle Necmettin Erbakan'dan bu yana Milli Görüş siyasetinin güçlü olduğu ve AKP'nin önemsediği şehirler arasındaydı. Konya'da geçtiğimiz seçimlerde AKP 859 bin oy alırken bu seçimlerde oyları 580 bin oya kadar geriledi. Yaklaşık 300 bin oy kaybeden AKP'nin en güçlü rakibi ise YRP'den Mehmet Köseoğlu oldu. YRP şehirde oy aldığı 277 bin oyla yüzde 23 oranını yakaladı. Bu oy farkı da sandığa giden AKP seçmenlerinin tercihini YRP'den yana kullandığına dair yorumlara sebep oldu.
2019 seçimlerinde yaklaşık 250 bin oy alan İYİP, CHP ile seçimlere ortak girmiş ve CHP aday çıkarmamıştı. Bu seçimlerde ise İYİP'in oylarının çoğunluğunun CHP'ye gittiği tahmin ediliyor. Yaklaşık 200 bin oy alan CHP adayı İsmail Sonkaya, AKP döneminde partinin Konya'daki en yüksek oyuna sahip oldu.
İlçelerde güç dengesi AKP aleyhine döndü
Toplamda 31 ilçesi olan Konya'da ilk kez AKP ilçeler bazında geriye düştü. 31 ilçenin 16'sını kaybeden AKP 15 ilçeyi kazanabildi. CHP bu seçimlerde Cihanbeyli, Tuzlukçu, Akşehir, Ereğli ve Seydişehir'i kazanırken YRP Altınekin, Sarayönü, Doğanhisar, Ermirgazi, Çumra ve Yalıhöyük ilçelerini aldı. Akören ilçesini MHP, Ahırlı ilçesini de İYİP kazandı.
Bu durumda Konya genelinde Kulu hariç tüm büyük ilçeleri kaybeden AKP'ye karşı YRP ve CHP'nin oyları yükselişte.
Kayseri yarı yarıya eridi: AKP ilçelerin yarısını kaybetti
Kayseri'de 2019 yerel seçimlerinde 500 bin oy alan AKP'nin bu seçimlerdeki oyları 295 binde kalırken oyların neredeyse yarısı eridi. Konya'dakine benzer bir tablo Kayseri'de de oluştu. Geçtiğimiz seçimlerde İl belediyesinde CHP seçimlere girmeyip İYİP'e destek verirken bu seçimlerde AKP'nin karşısında en güçlü parti YRP oldu ve ikinci sıraya yerleşti. İYP'in aldığı oyların yarısının CHP'ye geçtiği görülüyor.
AKP 16 ilçesi olan Kayseri'nin 8 ilçesini kaybederken CHP bu seçimlerde ilk kez 4 ilçeyi kazandı.
Erzurum: AKP ilçelerin yarısından fazlasını kaybetti
Büyükşehirler arasında AKP'nin en güçlü parti olmasına rağmen nüfusu görece diğerlerine kıyasla en az olan yerlerden birisi Erzurum. Toplamda 520 bin civarında seçmeni olan şehirde AKP'nin geçtiğimiz seçimlerde aldığı oy yaklaşık 242 bindi. Bu seçimlerde yaklaşık 170 bine düşen AKP oylarının önemli bir kısmının YRP'ye geçtiği görülüyor. AKP Erzurum'da 20 ilçeden sadece dokuzunu kazanırken şehirde uzun yıllar sonra ilk kez CHP belediye kazandı. Şenkaya ve Çat ilçelerinde CHP birinci parti olurken Karayazı, Karaçoban ve Tekman ilçeleri yeniden DEM Parti'nin oldu.
Merkez ilçe olan Aziziye'de YRP birinci parti olurken Köprüköy ilçesinde de YRP kazanan parti oldu. Uzundere ilçesinde BBP, Olur ve İspir'de MHP, Horasan'da İYİP birinci parti oldu.
AKP, en güçlü olduğu Konya, Kayseri ve Erzurum belediyelerini tekrar kazansa da, yaşadığı oy kaybı nedeniyle bu kentlerde alarm durumuna geçti. İl ve İlçe teşkilatlarında ciddi tartışmalar baş gösterirken bazı kademelerde AKP'nin görev değişikliğine gideceği tahmin ediliyor.