İstanbul’un en büyük gece kulüplerinden Masquerade’de tadilat sırasında çıkan yangın 29 işçiyi hayattan kopardı. 

Yaşamını yitirenler arasında tadilat işleriyle uğraşanların yanı sıra kulübün çalışanları da var.

Adli Tıp’a götürülen cenazelerden 5’inin kimliği hâlâ tespit edilemedi. Morg kapısında bekleyişini sürdüren aileler, yaşadıklarını soL'a anlattı.

'İş yetişecek diye...'

Adli Tıp kurumunun önündeyiz.

İşçilerden Fahrettin Korkut’un yakınları cenazeyi Trabzon’a götürmek için bekliyor. Fahrettin, patlamadan birkaç dakika önce kuzeniyle konuşmak için telefonun çekmediği mekandan dışarı çıkmış. Ama hemen sonra “iş yetişecek” diye aceleyle geri dönmüş.

Korkut’un yakınları işçilerin kaçabileceği sadece 1 kapının olduğunu söylüyor. Ses yalıtımı için kullanılan süngerlerin çok yanıcı olduğuna, mekanda nargile malzemelerinin bulunduğuna dikkat çekiyor.

Aşçı olarak çalışan Atanur Aladağ yangın çıkar çıkmaz eşini aramış. Son görüşmelerini anlatan eşi, Atanur’un “Her  tarafı duman sardı, kaçmaya çalışıyorum” dediğini aktarıyor.

44 yaşındaki Şivan Dolu, gece kulübünde şef garson olarak çalışıyordu. Tadilat olmasına rağmen işe gidiyordu. Ablası, “İş işte, tadilat da olsa gitmesi gerekiyordu” diyor. 

Yaşamını yitiren marangoz ustası Muhammet Ali’nin iş arkadaşı Bayram Genel, iş çabuk bitsin diye daha fazla eleman götürüldüğünü aktarıyor. Çalışanlar arasında 18-20 yaşlarında gençlerin de olduğunu söylüyor. 

Eklentiyle genişletildi, kaçacak kapı açılmadı

Yangının bir faciaya nasıl dönüştüğünün yanıtını arayan soL, mekandaki risklere tanıklık etmiş bir işçiye ulaştı.

İki yıl önce Masquerade isimli mekana yangın söndürme ekipmanlarının temini için keşfe giden işçinin anlattıkları, yangın sırasında kulüpte bulunanların göz göre göre ölüme terk edildiklerini kanıtlıyor.

Masquerade ya da eski adıyla Discorium, İstanbul’un en eski gece kulüplerinden biri. Büyük şovların yapıldığı bu mekan aynı anda 1500 kişiyi ağırlayabiliyor.

Masquerade, yalnızca bir binanın bodrum katından oluşmuyor. Mekan, etraftaki birkaç binanın bahçesi ve ortak alanlarının birleştirilmesiyle oluşturulmuş. İnşa edilirken gece kulübü olarak tasarlanmayan mekan, bu nedenle birçok mimari soruna sahip.

soL’a konuşan işçi, kulüpte biri müşterilere ayrılan ana kapı, diğeri de personelin kullandığı tahmin edilen arka kapı olmak üzere yalnızca iki çıkışın bulunduğunu aktarıyor. Oysa uluslararası standartlara göre bu kapasitedeki bir mekanda daha fazla sayıda “kaçış noktası” olmak zorunda.

Bir yanda içki deposu diğer yanda nargile çakmağı

Masquerade, satışını yaptığı binlerce şişe içkiyi aynı binada stokluyor. Güvenli bir depolama için yanıcı maddelerin binadan 10 metre uzaktaki ayrı bir yerde istiflenmesi gerekiyor.

İstanbul’un turist profilindeki değişim Masquerade’de de birtakım değişikliklere yol açmış. Körfez ülkelerinden gelen turistlerin taleplerine ayak uyduran mekan nargile hizmeti de vermeye başlamış.

soL’a konuşan işçi, bu durumun getirdiği tehlikeyi şöyle anlatıyor: “Her yer piknik tüpleri ve pürmüzlerle doluydu. Bunlar ve alkoller yan yana iki odadaydı.”

Tüpler, yanıcı maddeler... 

Kulüpteki yanıcı maddeler bunlarla sınırlı değil. Ana salonun arkasında yer alan kulis bölümünde oksijen ve karbondioksit tüpleri buluyor. Sahnede duman efekti ve alevli şovlar bu tüpler sayesinde yapılıyor.

Ayrıca eğlencenin sabaha kadar sürdüğü mekanda ses yalıtımını sağlayan malzemelerin hepsi yanıcı.

Yaşananın basit bir yangın olmadığının altını çizen işçi, “Malzeme kalitesi umurlarında değil. Bir ışık veya elektrik tesisatı çekilecekse her şeyin yanmaz ve kıvılcımlanamaz özellikte olması lazım” diyor.

Gördüğü riskleri patronlara iletmek isteyen işçi bir rapor hazırlama teklifinde bulunmuş ancak ilgilenen olmamış.

'İçki deposu dayanıklı kapıyla ayrı tutulmalıydı'

Anlatılanların “saklanamaz” nitelikte olduğunu belirten Yangın Risk Uzmanı Cemal Kozacı, her unsurun adli makamlarca tespit edilmesi ve delillenmesi gerektiğini söylüyor. 

Kozacı, olmazsa olmaz önlemlere dikkat çekiyor.

“Alınması gereken çok ciddi önlemler var. Her türlü restoranda mutfağın nasıl olacağının, içki depolanan yerin yangına dayanıklı kapılarla nasıl ayrı tutulacağının çok sıkı kuralları vardır. Bunlar orası faaliyete başlamadan yapılması gereken işler.”

1 haftada bitirmek için uğraşıyorlardı 

Hayatını kaybedenlerinin sayısının bu kadar yüksek olmasının bir sebebinin de işçiler üzerindeki zaman baskısı olduğu anlaşılıyor. 

Kulübün internet sitesinde yer alan duyuruda tadilatın 10 Nisan’da yani Ramazan bayramının ilk günü tamamlanacağı yazıyor. Gece kulüplerinde “Ramazan tadilatının” yaygın bir uygulama olduğunu belirten işçi, şöyle anlatıyor:

“Bayrama 8 gün var. Bu tarz mekanlar Ramazan’da kapatırlar ve tadilatlarını yaparlar. Yenilenme işi aceleye gelmiş ve aynı anda birden fazla şey yapılmış. Yoksa orada 30 kişinin çalışabilmesi zor.”

'Ekipmanlar yangına dayanımlı değil'

Olaydan saatler önce Masquerade’in patronlarından Şazi Şekergümüş’ün sosyal medya hesabında paylaştığı görüntülerde inşaat faaliyetlerinin mekanın her noktasında sürdüğü görülüyor. Yerlerdeki yanıcı özellikli izolasyon malzemeleriyse dikkat çekiyor.

İki videoyu da izlettiğimiz işçi, bir kez daha “kaçış noktaları”nın eksik olduğunu söylüyor ve ekliyor, “Kullanılan ekipmanların hiçbiri de yangına dayanıklı değil.”

Kulüp kapısından 'mekancılığa'

Masquerade’in işletmeciliğini ortaklardan Şazi Şekergümüş üstleniyor. Çeşme'de ortağı olduğu bir başka kulübü, Karaköy’de ortağı olduğu bir kafesi ve “kasten yaralama”dan suç kaydı var.

“Gece hayatı”na kulüplerde güvenlik görevlisi olarak başlayan Şekergümüş, önce kendi ekibini kurup çok sayıda kulübün “güvenlik” işini üstlenmiş, daha sonra o kulüplerden Masquerade’e ortak olmuş. 

İşletme ruhsatı nasıl verildi?

Gece kulübünün işletme ruhsatı 1987 yılında alınmış, 2018 yılında da yenilenmiş. Birçok güvenlik önleminin alınmadığı mekana işletme ruhsatının nasıl verildiği merak konusu. Bu konu büyükşehir belediyesi, ilçe belediyesi ve itfaiyenin sorumluluğunda. Kulübe işletme ruhsatının itfaiye raporu olmadan verildiği de iddialar arasında.

Beşiktaş Belediyesi, neredeyse tamamı yenilenen mekan için tadilat ruhsatı talebinde bulunulmadığını dolayısıyla inşaat faaliyetlerinin izinsiz yürütüldüğünü açıkladı.

Olayın ardından Şekergümüş’ün aralarında bulunduğu 8 kişi gözaltına alındı. Birçoğunun suç kaydı olduğu görüldü.
 
Gözaltındakiler ve sicilleri şöyle:

• Şazi Şekergümüş (1974 doğumlu, İşyeri ortağı, kasten yaralamadan suç kaydı var)
• İ.Ş. (1959 doğumlu, Mesul Müdür, kasten yaralamadan suç kaydı var)
• S.A. (1985 doğumlu, Muhasebeci, cinsel tacizden suç kaydı var)
• A.A.P. (1998 doğumlu, İşletme Müdürü, TCK 191, 6136 SKM ve kasten yaralamadan suç kaydı var) 
• M.M.C. (1979 doğumlu, İşyeri ortağı) 
• K.E. (1977 doğumlu, Tadilatla ilgili metal işleri sorumlusu)
• Ç.A (Metal işleri firma sahibi)
• E.E. (Mobilyacı)