Hani şimdi bunlar Covid tedbirleri açıkladılar, bişey anlamadık, kafamız karıştı, ne gün hangi saatte ne yapacağımız şaşırdık. Sonra hani patronlara şu salgın günlerinde işçileri istedikleri gibi çalıştırıp, üstüne de sorumluluklarından kurtulup, tüm borçlarının cezalarının affedildiği yasalar çıkardılar.

Biz anlayalım diye yapmıyorlar bunları, boşuna algoritmalarla falan uğraşmayalım ya da aslında bu işin tek algoritması var ona bakalım yeter.

Tüm bu tedbirler, eve kapamalar, uzaktan çalışmalar eğitimler, kısa süre temelli az ödeme yapmalar, saatleri esnetmeler, falanlar filanlar hepsinin derdi belli, “nasıl devam edecek bu düzen”.

Siz ne sanmıştınız? İnsanlar hastalanmasın ölmesin diye mi alınıyor tedbirler? 

O kısmını yurttaşlara bıraktıklarını söylüyorlar ya, maske mesafe hijyen, oldu bitti. Olmuyorsa da top sağlık emekçilerinde, uğraşsınlar dursunlar, tükenirlerse o zaman kötü. Tedbir paketlerinin biraz daha elden geçmesi gerekecek demektir.

Salgına dönük gerçek mücadele başka düzlemde yürüyor, bilim insanları, sağlıkçılar yürütüyor onu, üstelik bu tedbirler sayesinde değil bu tedbirlere rağmen.

Bugün akşamdan itibaren bizde başlayacak yeni tedbirler dönemi neredeyse birebir içerikle başka ülkelerde başlamıştı çoktandır. Kafe restoran pub gibi yerlerde kısıtlamalar, akşam ve gece saatlerini kapsayan sokağa çıkma yasakları, seyahat engelleri, ve fakat üretim, imalat ve tüm ilişkili tedarik zincirinde devamlılık.

İlginizi çekerse tek tek inceleyin, Kuzeyinden Güneyine, adasından kıtasına Avrupa benzer karantina önlemleri aldı bu ikinci postada. Hepsinin derdi aynı, sermaye düzeninin bütünlüğünü korumak ve bu krizden sağ çıkarmak. Yurttaşlarının değil, sistemlerinin yaşamını güvenceye almak.

Türkiye’de bunlardan farklı olan, gericiliklerini de yansıtan biçimde gözden çıkarılan alanlara eğitim ve sağlık gibi temel hak alanlarının da eklenmiş olması.

Sermayenin pek değerli zinciri

1980’lerin başında sermaye birikim modelinde bir değişim gereksinimi kendini dayattığında ortaya çıkan ve bir daha da geri çekilmeyen düzenlenme dönemlerinin habercisi küreselleşme, yeni ve yeniden liberalleşme kavramları oldu. Onları esneklik, yalın üretim, ileri teknolojilerle gelen “devrimler” izledi. 

Küresel tedarik zinciri diye de bir kavramları var yönetim bilimcilerin, hammaddeden, müşterinin karşısına çıktığı ana kadar aklınızın alabileceği tüm süreçleri birbiri ile ilişkilendirme ve kontrol altına alabilmeyi anlatır. 

Velhasıl bugün Korona tedbirlerini sıralayan ülkelerde esas kaygı bu değerli zincirin tüm halkalarını bir arada tutmak.

Okuyun bakın tedbirleri, üretim, imalat, dağıtım, tedarik, satış zincirinin kırılmaması için gerekenler hariç diğer tüm zamanlarda evlerinde tutuyorlar emekçileri. Bu saydığım süreçlerde emekgücünün tam randıman bulunmasını sağlayıp, işçilerin kendilerine ayırabilecekleri zamanları kontrol altına alıyorlar.

Çalış, üret, hizmet et ve alışveriş yap. Onun dışında da evinde kal ey insanlık.

Bizim zincirimiz

Peki biz bunları Korona mikrobuyla mı öğrendik? Değil elbette, yüz yetmiş yılı geçti yazılalı.

Bu düzenin nasıl işlediği, üretim ilişkileri denen şeyin nasıl karmaşık bir yumak olduğu, insanın insanı nasıl sömürebildiği, sermaye düzeninin nasıl sınırları aştığı, hepsi tek tek sıralandı yazıldı.

Belki onlarca yıldır üstünü örtmeyi, makyajlamayı beceriyorlardı ama bugün dünyayı saran bu mikropla uğraşırlarken döküldüler saçıldılar ortalığa, yine karşımızda bu düzen tüm çirkinliğiyle.

Açın okuyun Komünist Parti Manifestosunu, bugün dünyada olan biteni anlatıyor, geçersiz kalmış tek cümlesi neredeyse yok. İddialıyım, bugün karşımıza çıkardıkları her bir müdahalenin, “değişimin”, “yeniliğin”, “ilerinin” öngörüsünü bulursunuz Manifesto’da. 

Diyorum size bu düzenin ne olduğunu çok önce yazdılar, sermayenin değerli zincirini çoktandır biliyoruz.

Bir başka zinciri daha biliyoruz hatırlayalım. 

Koparıp atacağımız, başkaca da kaybedecek şeyimiz olmayan o zinciri.