Son bir ayda gündemin başına oturtulan konular şunlar: cumhur ittifakının oy oranı düşüyor mu? AKP ile MHP, Millet İttifakını bölmek için mi İYİP’e “sardırıyor”? CHP kurultayında neler yaşandı? Ayasofya’yı neden kaşıdılar? Kılıçlı Ali Erbaş Paşa’nın kılıcı ne işe yarayacak? Baroların bölünmesi ve İnternet sansürü gibi yasaları da unutmayalım.

Bu yazıda, resmi gazetede yayımlanan belgelerle sınırlı bir değerlendirme yapalım. Bakalım gölgede neler kalmış.

Kamu taşınmazlarının satılması:

10/Temmuz – 11/Ağustos 2020 arasında yayımlanan resmi gazetelerde, Belediyeler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Milli Emlak) ve SGK, toplamı 1.224.641 M² büyüklüğündeki, hemen hepsi kentlerin merkezlerinde kalmış taşınmazlarını satışa çıkardı. En az 1 milyar 145 milyon lira gelir bekliyorlar. Kaçırmayın derim. Kimilerinin koşulları çok uygun. Yarısını peşin ödüyorsunuz, kalan yarısı faizsiz 20 eşit takside bölünüyor. Peşin öderseniz %3 indirim uygulanıyor.

Aşağıdaki çizelgede ilk 10 sıradaki kurumlar sıralanıyor. Erzurum Büyükşehir Belediyesi 234 milyon lira ile açık ara önde. Bir ilçe Belediyesi olan Sincan, 112,4 milyon lira ile ikinci sırayı almış. Üçüncü sırada Tuzla belediyesi var; yaklaşık 100 milyon lira gelir bekliyor. Ankara büyükşehir belediyesi toprak satılması konusunda hep önlerde yer aldı. Son bir aydaki performansı da oldukça iyi; 98,7 milyon lirayla dördüncü sırada.

RG tarihi	İlanı veren kurum	Tahmin Edilen Bedel (bin lira)	Yüzölçümü m²
24.07.20	Erzurum Büyükşehir Belediyesi	234.243	84.854
07.08.20	Etimesgut Belediyesi	112.466	115.006
29.07.20	İstanbul/Tuzla Belediyesi	99.946	28.768
06.08.20	Ankara Büyükşehir Belediyesi	98.748	26.232
18.07.20	Konya Büyükşehir Belediyesi	95.981	90.490
07.08.20	Iğdır İl Özel İdaresi	59.064	3.117
18.07.20	Gaziantep/Şahinbey Belediyesi	50.382	41.304
11.07.20	Karatay Belediyesi	49.165	68.220
25.07.20	Elazığ Belediyesi	48.311	88.034
24.07.20	SGK (Şanlıurfa)	42.395	125.024

Kent taşınmazları yalnızca satılarak yağmalatılmıyor, başka yöntemleri de var. Bir yere bina yaptırıp karşılığında arsa veriyorlar. Bu daha da kötü: trampa sayılıyor, bu yüzden de yapılması sürecinde doğru dürüst denetlenemiyor.

7/Ağustos’ta, Iğdır Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü (Milli Emlak), Valilik; defterdarlık; İl Milli Eğitim Müdürlüğü; Tapu Kadastro hizmet binaları yapması karşılığında 41,4 milyon lira değerindeki 3.186 M² hazine taşınmazını vereceğini ilan etti.

10/Ağustos günü Ankara Büyükşehir Belediyesi Çayyolundaki 5,606 M² yüzölçümlü taşınmazının üzerine Kreş yapılması için, Yenimahalle’deki 12,5 milyon lira değerindeki arsasını verecek.  Aynı gün, Malatya/ Arapgir Belediyesi 55,600 M² üzerine kat karşılığı 79,5 milyon lira keşif bedelli konut yapılması ihale ilanı yayımlandı.

10/Temmuz günü Bursa Belediyesinin de kat karşılığı ihale ilanı yayımlandı ama arsa büyüklüğü ile keşif bedelini belirtmeye gerek duymamışlar. Bu yüzden bilemiyoruz.

Belediyeler, taşınmaz satabilmek için meclis kararı almak zorunda. Ve mecliste, muhalefet partilerinin üyeleri de var. Azınlıkta olup olmamaları önemli değil. Kent topraklarının, sırf daha çok para etsin diye alabildiğince yapılaşmaya açılmasına karşı direniş örgütlemek için iktidarda olmak gerekmiyor.

Kimse, belediyelerin borç batağında olduklarını ve hizmet yapabilmelerinin başka yolu kalmadığı gerekçesine sığınmasın. Hiçbir hizmet, kentlerin yaşanmaz duruma getirilmesinin mazereti olamaz.

İmar Planları: Kapadokya örneği

Geçtiğimiz yıl 23 Mayıs’ta, turizm tekelleri Kapadokya’yı daha rahat yağmalasın diye 7174 sayılı Yasa çıkarıp Alan Yönetimi adı altında ne idüğü belirsiz ama kamu olmadığı kesin bir örgüt kurmuşlardı. 11 Ağustos 2020’de, yağma planının yönetmeliği yayımlandı. Dördüncü maddesinde şöyle yazıyor; “…planlama alanında sit alanı olup olmadığına bakılmaksızın ve koruma statülerinin bütünlüğü aranmaksızın yapılabilir…”

23 Temmuz günü, Özelleştirme İdaresiyle ilgili 9 Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı. Birincisi, Aksaray’da 4.673 M² yüzölçümlü taşınmazın 15 milyon liraya satılması kararının onaylanmasına ilişkindi. Kalan 8 Kararla, Özelleştirme İdaresinin, Antalya/Kemer; Bodrum/Bitez ve Gökçebel ile Aydın/Didim’de hazırladığı imar planlarına yapılan itirazlar reddedildi.

Özelleştirme İdaresi’nin, imar planı yapma yetkisi var. Planı yapıyor, belediyesine bilgi verince işlem tamamlanmış sayılıyor. İtiraz hakkınız var. Ama muhatabınız, planı yapan Özelleştirme İdaresi.

24 Temmuz günü, Kamu taşınmazlarının Turizm yatırımlarına tahsis yönetmeliği, ormanlık alanlar ile milli parkların daha etkili yağmalanmasına yol açılmasını sağlayacak bir anlayışla değiştirildi.

8 Ağustos günü Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim bölgelerinde imar planı yapılması yönetmeliği yenilendi ve kurallar yumuşatıldı, esnetildi.

Ve çok sayıda, riskli alan; yenileme bölgesi; acele kamulaştırma kararları yayımlandı.

Yatırım teşvikleri

28 Temmuz günü, Haziran/2020’de düzenlenen 859 adet yatırım teşvik belgesinin listesi yayımlandı. Patronlardan toplam 15,7 milyar lira yatırım yapmaları; 23.545 işçi çalıştırmaları bekleniyor. Parası Devletten: karşılığında 1 milyar 68 milyon ABD Doları ithal makine teçhizat desteği verilecek. Vergilerden bağışık olacaklar. Kullandıkları enerjinin parasını; aldıkları kredilerin faizlerini yıllarca Devlet ödeyecek.

Bu iyiliklerin daha çok işçi çalıştırmalarını sağlamak amacıyla yapıldığı sanılmasın: kimi durumlarda işçilerin ücretlerinin tamamı, kimi durumlarda işçi ve işveren SGK primleri de Devletçe karşılanıyor.

İletişim Başkanlığına özel ihale kuralları

5 Ağustos günü İletişim Başkanlığı, Kamu İhale Yasası kapsamından çıkarıldı. Cumhurbaşkanı, gizlilik kararı vermişse, ilan bile gerekmiyor, istediklerinden alacaklar. Demek İletişim Başkanlığı gizli işler yapıyor ya da bundan sonra yapacak. İlan zorunluluğu olmadığı için ne aldıklarını bile öğrenemeyeceğiz.

Gölgede bunlar kalmıştı. Tarihe not düşülsün.