Yeni normalde sıradan bir gün: Sağlık Bakanlığı İstanbul’da Covid-19 takibini düşürdü

Koronavirüs testi pozitif çıkıp ev istirahati verilen veya virüs şüphesi olan kişilerin ASM’lerdeki listesi geçtiğimiz hafta her hangi bir açıklama olmadan düşürüldü. Normalde ASM’ler hasta ve şüphelilerin takibini yaparken görüştüğümüz Aile Hekimleri listeden silinenler arasında pozitif test sonucu üzerinden 14 gün geçmemiş kişilerin de olduğunu belirtti.

Kaya Emre Uzmay

"Nomalleşme süreci”nin başlamasının ardından, geçtiğimiz hafta Sağlık Bakanlığı tarafından merkezi bir şekilde kontrol edilen Covid-19 hastaları ve hastalık şüphesi bulunan kişilerin bulunduğu listeler İstanbul’da büyük ölçüde daraltıldı. Bu bir taraftan listeleri 14 gün boyunca kontrol eden aile hekimlerinin hastalığı takip etme imkanlarını zorlaştırırken bir taraftan da hastaların iyileşip iyileşmediğini teyit etmeden onların aktif vakalardan çıkarılması anlamına geliyor.

Görüştüğümüz aile hekimleri ellerindeki takip listelerinin büyük ölçüde daraltıldığını belirtirken bunun hangi amaçla yapıldığı konusunda kendilerine her hangi bir bilgi verilmediğini aktardılar.

Covid-19 şüphesi bulunan ve evde kalması söylenen Covid-19 hastalarını 14 gün boyunca arayan Aile Sağlığı Merkezleri'nde (ASM) görevli hekimler, listelerin düzenlenmesi gerektiğini belirtirken şimdiki takip sistemi için kurulan kriterlerin sadece hasta sayısını düşük göstermeye yarayacağı görüşünde.

Şüpheli ve hasta kriterleri değişti: Temaslılara test yapılmıyor

Sağlık Bakanlığı'nın ASM'lerdeki Covid-19 şüphelilerini ve hastaları içeren listelerindeki azalmanın sebebiyse Sağlık Bakanlığı'nın "hasta" ve hastalık şüphesi taşıyan kişiler için kabul ettiği kriterlerini değiştirmiş olması. Değişen kriterler çerçevesinde Covid-19 pozitif kişilerle düzenli temas halinde olan kişilere artık test yapılmıyor.

Konuya dair soL'a konuşan İstanbul Aile Hekimleri Derneği (İSTAHED) Başkan Yardımcısı Doktor Mustafa Tamur, bugüne kadar tam anlamıyla filyasyon gerçekleştirilmese de vaka izolasyonu ve takip için çalışıldığını söyleyerek yeni hasta algoritmasıyla ve test sayısının aynı tutulmasıyla vaka sayısının da yapılan test sayısına oranla düşük çıkmasının sağlandığını belirtti.

Pozitif vakalar 3 gün semptom göstermezse iyileşmiş kabul ediliyor

Mevcut durumda test sayısının aynı tutularak pozitif çıkma ihtimali daha yüksek olan insanların takibinin bırakılmasının yanı sıra 3 gün semptomsuz geçiren hastaların da izlem listesinden düşmesinin söz konusu olduğunu aktaran Tamur, "Böylece bu insanlar iyileşmiş vaka olarak görünmeye başladı. Şu anda yaptığımız pozitif çıkmış vakaları üç gün, dört gün takip ediyoruz, hiç semptom göstermemişse bunları iyileşmiş olarak kabul ediyoruz. Halbuki testi pozitif çıkmış bir kişinin şikayetleri bir hafta sonra ortaya çıkabiliyor, yoğun bakıma girebiliyor, hatta bu şekilde kaybettiğimiz vakalar oldu." dedi.

'Aile hekimlerine filyasyon konusunda eğitim verilmedi'

Görüştüğümüz Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimleri Kolu Başkanı Doktor Filiz Ünal'sa ASM'lerdeki hekimlere pandemi sırasında bir filyasyon eğitimi verilmeden sağlıkçılara hastalığı takip etme görevi verildiğini söyleyerek, "İnsanlara doğru dürüst eğitim vermeden 'Pandemiyle ilgili filyasyonu siz yapacaksınız, sürüntüleri de siz alabilirsiniz ve bu takipler tamamen sizin gözetiminizde' denildi." diye konuştu.

Filyasyon konusunda kimlere test yapılacağını, kimlerin koruma altına alınacağını tüm sağlıkçıların pandemi sürecinde el yordamıyla bulduğunu ve her ilde farkı filyasyon uygulamaları yapıldığını kaydeden Ünal bunlara 65 yaş üstünün başka bir ile gittiğinde takibinin başlatılması gibi uygulamaların eklendiğini ve bu uygulamaların da yanlış olduğunu vurguladı. Bu uygulama son algoritmayla ortadan kalktı.

65 yaş üstü yurttaşların başka ile gittiğinde takibi konusunda İSTAHED Başkan Yardımcısı Doktor Mustafa Tamur'sa "Tuzla'dan Gebze'ye gitti diye bir kişiyi il dışına çıkmış kabul edip 14 gün takip ediyorduk" diyerek bu uygulamanın kalkmasının doğru olduğunu söyledi.

1. basamak hekimler karar alan kurumlarda temsil edilmiyor

Doktor Filiz Ünal, 1. basamak hekimlerin ve TTB'nin Sağlık Bakanlığı'nın kurduğu pandemiyle mücadelede karar alma mekanizmalarının hiç birinde temsil edilmediğini belirterek "böylece sahayla, merkezdeki karar alıcılar arasında da hiç bir bağlantı kurulamadı." dedi. Filyasyon ekiplerinin yaptıkları hataların da hiç gündeme gelmediğinin ve düzeltilmesi için bir çalışmanın yapılmadığını vurgulayan Ünal, "Aile hekimlerine pandeminin başından beri ne yapacaklarına dair bir uyarı Sağlık Bakanlığı'ndan gelmedi, çünkü kendi ellerinde de bir plan, proje yok" dedi.