'Bize türkülerimizi söyletmiyorlar Robeson' diye başlar söze Nâzım. 'Kartal kanatlı kanaryam' diye seslenir, 'inci dişli zenci kardeşim.'
Paul Robeson, sevilen birisidir. Ün kazanmış bir atlet, müzisyen, oyuncu ve yazardır. Nâzım'ın inci dişli zencisi, baskı ve zorbalıklara göğüs gererek geçirmiştir ömrünü. Derisinin rengi yüzünden uğradığı zorbalıklar, onun ırkçılığa ve sömürüye karşı yaptıklarıyla artmış, Sovyetler Birliği'nin dostu olması ve İkinci Dünya Savaşı'ndan çıkışta emperyalistlerin kışkırttığı soğuk savaş atmosferinde savaşa karşı çıkması nedeniyle hedef alınmıştır. "Cadı avı" yıllarında kurulan komisyonda "komünist misin" sorusuna yanıt vermeyi reddetmiş ve bu soruyla hedef alınan sanatçılara destek olmuştur.
Robeson, Ku Klux Klan tarafından tehdit edilen bir müzisyendir. 1949 yılında bu tehditlere rağmen New York eyaletinin Peekskill kentinde düzenlenen bir konserde sahneye çıkmıştır. Konser herhangi bir konser değildir. Afrika kökenli Amerikalılar ve yahudilerin hakları için düzenlenen bir dayanışma konseridir.
27 Ağustos 1949 tarihinde yapılacak olan konser, Ku Klux Klan'ın örgütlediği saldırılarla engellendi. Konser alanını işgal eden ırkçıların karşısına dikilen Robeson birkaç girişimi sonrasında yanındakiler tarafından koruma altına alınarak alandan uzaklaştırıldı.
Nâzım'ın şiiri bu olay üzerine yazılmıştır.
Öte yandan, Robeson ve diğerleri engellenen konseri yapmakta ısrarlı olmuştur. Robeson, polisin ırkçıları kayıran tavrı karşısında "biz kendimizi koruyacağız" sözleriyle kararlılığını ilan etti.
4 Eylül 1949 günü, engellenen konserin planlandığı alanın hemen yanındaki bir golf sahasında komünist partinin ve partiye yakın sendikaların aldığı güvenlik önlemleri altında konser olaysız bir şekilde gerçekleştirildi. O günlerde yapılan ırkçı gösteriler "Peekskill kalkışmaları" olarak tarihe geçerken, bütün bu şamataya rağmen düzenlenen konsere 20 bin kişi katılmıştır.
Dinleyeceğiniz şarkı (balad) Robeson'un Rusya gezisi sırasında Moskova'da verdiği bir dinleti sırasında kaydedilmiştir.
Robeson'un ünlü şarkılarından birisidir. Şarkıya konu olan olay yaşanmış bir olaydır. Joe Hill gerçek bir kişi, üzerine atılan cinayet suçlamasıyla öldürülmüş bir öncü işçidir.
Joe Hill
Gece rüyamda Joe Hill'i gördüm
Senin benim kadar canlıydı
Joe dedim, on yıl oldu sen öleli
Ben ölmedim dedi,
Ben ölmedim.
Salt Lake'te Joe dedim ona,
başucumda dikilmişken,
Bir cinayeti sana yıktılar
Ama ölmedim dedi Joe,
Ama ölmedim dedi
Bakır patronları öldürdü seni Joe
Kurşuna dizdiler seni dedim
Bir adamı silahla öldüremezsin,
Ölmedim dedi Joe
Ölmedim dedi
Orada dikilip durmuş, yaşam kadar yüce,
Ve gözlerinin içi gülerken,
Öldürmeyi unuttukları dedi Joe,
Örgütlenmeyi sürdürdü
Örgütlenmeyi sürdürdü
Joe Hill ölmedi, dedi bana
Joe Hill ölmez
İşçiler greve gittiğinde
Joe Hill, orda, yanlarındadır
Joe Hill...