Sansürle geçen 26 yıl: RTÜK yeni yaşını yasaklarla kutluyor

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)’nun kuruluşunun üzerinden 26 yıl geçti. Her dönem iktidarların emir kulu olan RTÜK, AKP iktidarında yayın yasakları ve sansürcülüğü yeni bir boyuta taşımayı başardı...

Haber Merkezi

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), radyo ve televizyon yayınlarını denetlemek amacıyla 20 Nisan 1994 tarihinde kurulmuştu.

Tüzüğünde "kamu kurumu" olarak nitelenmesine rağmen kurumun her dönemde birinci önceliği iktidarların "iyiliği" ve halkın haber alma hakkına saldırı oldu.

RTÜK bugün 26. yaşını kutlarken, bu 26 yıla çok sayıda kapatma kararı, sansür, yayın yasağı kararı sığdırdı.

AKP iktidarında adeta sınıf atlayan RTÜK, iktidara yönelik en ufak eleştirileri sansür konusu haline getirdi, toplumsal olayların neredeyse hepsine yayın yasağı getirdi ve bu sayede halkın haber alma hakkı önündeki en büyük engellerden birine dönüştü.

Kurumun yaş günü dolayısıyla sadece son bir yıla sığdırdığı bazı kararları yeniden hatırlatıyoruz:

İnternet RTÜK'ün denetimine girdi

1 Ağustos 2019 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile internetten yayın yapmak RTÜK’ün denetimine girdi.

Yayın için 100 bin liralık lisans ücreti belirlendi. Yapılan düzenleme ile lisans iptali ve sansür RTÜK kontrolüne girdi.

İki kadının öpüşme görüntülerine ceza

24 Eylül 2019 tarihinde Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), şifreli yayın yapan FoxLife kanalına, "9-1-1" adlı dizide yer alan iki kadının öpüşme görüntüsü nedeniyle ceza verdi.

Kanala 5 kez durdurma cezası veren RTÜK’ün ceza gerekçesi ise 'Eşcinsel ilişkinin konu edilmesi' olarak açıklandı.

'Barış Pınarı Harekatı aleyhinde yayın yapanları susturuyoruz'

10 Ekim 2019 tarihinde RTÜK, o dönemde gerçekleştirilen "Barış Pınarı Harekatı" aleyhinde yayın yapan kuruluşları susturduğunu açıklamış, açıklamada, "Barış Pınarı Harekatı’nın aleyhinde, karalayıcı nitelikte, terör örgütü desteğiyle yurt dışı kaynaklı bölücü ve yıkıcı yayınlar hızlıca tespit edilerek devletin diğer ilgili kurumlarıyla işbirliği içinde susturulmaktadır" ifadesini kullanmıştı.

Faruk Bildirici'nin RTÜK üyeliği düşürüldü

31 Ekim 2019 tarihinde, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin’in kanuna aykırı olarak üç ayrı kurumda çalıştığını gündeme getiren ve RTÜK Başkanı'nın görevden çekilmesini talep eden kurul üyesi Faruk Bildirici'nin üyeliği düşürüldü.

FOX TV'ye 1 milyon 132 bin 515 TL'lik ceza

RTÜK, 2019 yılı boyunca 12 kanal, bir radyo ve 23 yayına milyonlarca liralık para cezası uyguladı.

1 milyon 312 bin 515 TL'lik para cezasıyla en çok ceza FOX TV'ye kesildi.

Deprem haberlerine soruşturma

25 Ocak 2020 tarihindeki açıklamasıyla RTÜK, Elazığ’da meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremle ilgili radyo ve televizyonlardaki "provokatif yorum ve haberler" olarak nitelendirdiği içerikler hakkında inceleme başlattığını duyurdu.

Şubat 2020'de ceza yağdı

6 Şubat 2020 tarihinde RTÜK adeta ceza dağıttı.

Fatih Portakal'ın Doğu Akdeniz haberini sunarken kullandığı ifadeler nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinde yer alan "Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır…" hükmünü ihlal ettiği iddiasıyla FOX'a idari para cezası uyguladı.

KRT'den Serdar Akinan’ın arama kurtarma faaliyetlerinin Cumhurbaşkanı’nın deprem bölgesini ziyareti sebebiyle ertelendiği haberine inceleme başlatıldı. İnceleme sonucunda haberin,  "…soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz…" hükmünü ihlal ettiği iddiasıyla KRT’ye para cezası verildi.

Halk TV’deki ‘Ceviz Kabuğu’ programına, programda sarf edilen ifadelerin deprem hakkında halkı bilgilendirmekten ziyade izleyicilerde korku ve panik oluşturacak nitelikte olduğu gerekçesiyle para cezası uyguladı.

Ayrıca RTÜK tarafından, deprem yayınları nedeniyle Tele 1, TV 5 ve Habertürk'e de idari para cezası yaptırımı uygunladı.

Çukur ve Yasak Elma dizilerine ceza

17 Şubat 2020 tarihinde RTÜK, Show TV'de yayınlanan Çukur dizisine "alkollü içkileri özendirici sahneleri" gerekçesiyle, FOX TV’de yayınlanan Yasak Elma dizisine de "aile kurumunu hiçe sayan bazı sahneler" içerdiği gerekçesiyle ceza verdi.

RTÜK'ten Covid-19 ayarı

26 Şubat 2020 tarihinde RTÜK Başkan Yardımcısı İbrahim Uslu, televizyon kanallarına gönderdiği notunda, Covid-19 (yeni koronavirüs) konusunda konuşacak ve yayınlara katılacak uzmanların seçimlerinde, Sağlık Bakanlığı'na danışılması önerisinde bulundu.

Başkandan İdlib uyarısı

28 Şubat 2020 tarihinde RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, sosyal medya hesabından İdlib'de yaşanan gelişmelerle ilgili, "Başta sosyal medyada olmak üzere bazı yayınlarda Suriye'den gelen resmi olmayan ön haberlere dayandırılarak verilen şehit haberleri konusunda durumun 'milli bir mesele' olduğunu hatırlatarak meslektaşlarımızın dikkatini çekiyoruz" ifadelerini kullandı.

FOX TV'ye üç kez yayın durdurma cezası

15 Nisan 2020 tarihinde RTÜK, Sunucu Fatih Portakal’ın "halkı kin ve düşmanlığa sevk eden" ifadeleri nedeniyle FOX TV’ye üst limitten idari yaptırım ve 3 kez program durdurma cezası verdi.