15 Mayıs 2020 tarihli yazımın başlığı “Bu salgın süner” idi.1 İlk “normalleşme” adımı olan AVM’lerin açılışının üzerinden yalnızca 4 gün geçmişti. Ancak AKP Mayıs ayı başından itibaren “normalleşme”den söz ediyordu ve bu tutum insanların bireysel davranışlarında da belirgin bir gevşemeye yol açmaya başlamıştı.
“Sünme” derken kast ettiğim şey vaka sayısının yaz dönemi boyunca bir baz seviye çevresinde dalgalanacağı, sonbahara bu risk haliyle girileceği ve kış döneminde de yeni bir yükselmenin olacağı idi.
Kısaca Türkiye’de birinci dalga bitmeyip, uzayacak ve kış aylarında ikinci bir pik yapacaktı. Salgının son 1,5 aylık seyri bunları teyit ediyor.
Türkiye’de salgının kontrol altına alınamayışının sorumlusunun AKP olduğunu ise, “AKP’nin telafisi hiçbir zaman mümkün olmayacak hataları” başlıklı (8 Mayıs 2020) bir başka yazımda ayrıntılı biçimde ele almıştım.2
Gerekli önlemler alınmadığı için salgın sünüyor.
Daha vahimi ise AKP’nin sünme halini Haziran ayının ilk haftasından itibaren normalleştirmeye çalışmasıdır.
Bu tutum halktaki gevşeme halinin iyice yerleşmesine yol açmaktadır.
Sünme aşamasında salgını izlemenin en iyi yolu vaka/test oranına, yani 100 testin bulduğu vaka sayısına bakmaktır.
Böyle değerlendirildiğinde Türkiye’nin salgında bir aya yakın bir süre geriye gittiği ve o noktada takıldığı anlaşılır.
Aşağıdaki tablodan görüldüğü gibi 1 Haziran “normalleşme” kararının etkileri 6 Haziran’dan itibaren ortaya çıktı. Vaka/test oranı yükselerek %3 seviyesine tutundu.3
Oran geçtiğimiz hafta sonu yapılan sınavın etkisiyle 29 Haziran haftasından itibaren muhtemelen daha da artacak. Önümüzdeki hafta sonu yapılacak üniversite sınavının etkisiyle de tırmanışını sürdürecek. Eğer günlük test sayısı 40.000 civarında olursa günlük vaka sayısı 1.500’ü aşacak. Vaka/test oranı en son 28 Mayıs’ta %3 düzeyinde saptanmıştı.4
