Özel tiyatrolarda yönetmelik değişikliği: 'Komisyonda alanı temsil eden kimse yok'

Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik'te yapılan değişikliğe göre, sezon her yılın 15 Ağustos günü ile bir sonraki yılın 30 Mayıs günü arasındaki dönemi kapsayacak.

Haber Merkezi

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik’te değişiklik yapıldı. Buna göre önceki yönetmelikte geçerli olan ve 7 üyeden oluşan değerlendirme kurulu yerine “değerlendirme komisyonu” kuruldu. 9 kişiden oluşacak komisyonda “bakanlığın temsil sayısı artırılırken”, profesyonel tiyatrolara ilişkin yardım şartları da zorlaştırıldı. Profesyonel tiyatroların her birine “oyun yazarı, dramaturg” gibi mesleklerde en az birinin çalıştırıldığına dair belge zorunluluğu getirildi. 

Cumhuriyet'ten Selda Güneysu'nun haberine göre, artık tiyatro sanat sezonu, her yılın 15 Ağustos günü ile bir sonraki yılın 30 Mayıs günü arasındaki dönemi kapsayacak. Özel tiyatroların yardım başvuruları ise her yıl 15 Haziran’da başlayacak, 15 Temmuz’da sona erecek.

SGK belgesi istenecek

Profesyonel tiyatroların yardım kriterleri “zorlaştırıldı.” Buna göre bu kategoride başvuru yapanlar, bir önceki sezonda “tiyatro eleştirmeni ve dramaturg”, “dramatik metin yazarı”, “oyun yazarı”, “dans sanatçısı/dansçı”, “koreograf”, “yapımcı-tiyatro”, “yönetmen”, “anlatıcı”, “tiyatro oyuncusu”, “pandomim oyuncusu”, “karagöz sanatçısı”, “kukla yapımcısı ve oynatıcısı”, “stand up komedyeni” gibi meslek kodlarında en az bir personel çalıştırdığına dair “SGK İşe Giriş Bildirgesi”ni başvuru belgeleri arasında bulunduracak. 

Bakanlığın temsilci sayısı arttı

Yönetmelikte, tiyatroların projelerine verilecek destekleri belirlemek için de “değerlendirme komisyonu” kurulacak. Önceki yönetmelikte “değerlendirme kurulu” yer alıyordu ve bu kurul “bakanlık müsteşarı, ilgili müsteşar yardımcısı, Devlet Tiyatroları Genel Müdürü, Güzel Sanatlar Genel Müdürü ve kültür-sanat alanında tanınmış kişiler arasından makam onayı ile belirlenen 3 kişiden” oluşuyordu. Değişiklikle artık kurulacak komisyonda ise 9 üye yer alacak. Ve bu üyeler, “Bakan Yardımcısı, Güzel Sanatlar Genel Müdürü, Devlet Tiyatroları Genel Müdürü, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü ve Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nden Bakan onayı ile belirlenecek birer temsilci ile tiyatro alanından bireysel başvurular dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenecek dört kişiden” oluşturulacak. Üyelerin görev süresi ise bir yıl olacak. Uygun görülmeleri halinde ise bakanlıkça yeniden üye olarak atanabilecekler. 

'Mekân yetki belgesi' şartı

Değişen yönetmeliğe göre özel tiyatrolar, profesyonel kategorisinde yardım aldıkları projeyi en az 15 kez sahneleyecek. Ancak yönetmelik burada “mekân yetki belgesi” şartını da zorunlu kılıyor. Buna göre projenin her sahnelenmesi, “resmi kurumların birinden veya projenin sahnelendiği mekânın yetkilisinden alınacak tutanaklar” ile belgelendirilecek.

'Pandemiyi sanat emekçilerinin haklarını gasp etmek için fırsata çevirmiş durumdalar'

Sanatçı Orhan Aydın da soL'a konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Yönetmelik talebinde daha önce sanat emekçilerinin de bulunduklarını ve bazı değişikliklerle ilgili taleplerin dikkate alındığını söyleyen Aydın, "Ancak ilk elden Bakanlık temsilcilerinin sayısının arttığı görünüyor. Komisyonda belli ki alanı temsil eden kimseler yok" şeklinde konuştu.

Orhan Aydın şunları söyledi:

"Yönetmeliği esas olarak uygulamaya koyduklarında anlayacağız aslında. Ancak ilk elden Bakanlık temsilcilerinin sayısının arttığı görünüyor. Önceden yaptıkları, adına 'yardım' dedikleri 'yandaşları kayırma' havuzu olarak gördükleri bir hale dönüşme olasılığı da çok yüksek. Bu 'destek' konusuyla övünmüşlerdi biliyorsunuz. Bu tam bir aymazlıktı. Öte yandan 'tiyatro' dedikleri kuruluşların içinde 20'ye yakın yapılanma vardı. İçinde inşaat, organiizasyon şirketleri gibi AKP'nin yan kuruluşları belli olan yapılaşmalar vardı. Esas parayı onlara verdiler. Ülkemizi yurtdışında temsil eden tiyatrolara ise bir şey vermediler.

Bu kurulan komisyonda belli ki alanı temsil eden kimseler yok. Aslında bizim bu yönetmeliğin değişmesiyle ilgili talebimiz olmuştu. İlk 3 maddede bunlar dikkate alınmış ama kalanı masa başında kendileri için ayarlanmış düzenlemeler gibi gözüküyor. Şimdi bu yeni düzenlemenin nasıl uygulanacağını görmek istiyoruz ama tüm insanlığın şunu bilmesi gerekiyor, bu bir çare değil. Diğer alanlardaki emekçilerde olduğu gibi sanat emekçileri de 'taş kemirme' aşamasındalar. Pandemiyi sanat emekçilerinin haklarını gasp etmek için fırsata çevirmiş durumdalar. Umarım öngörümüzün dışında gelişmeler olur ve yaralarımız sarılmasa da bir nebze olsun merhem olabilir."