Olimpos da talandan nasibini alıyor: 'Yok' denilen kalıntılar yürüyüşçüler tarafından bulundu

Yetkililerin 'Sondaj yapıldı, arkeolojik esere rastlanmadı' dediği Olimpos’ta yürüyüşçüler poligonal duvarlar, zeytin sıkma teknesi, kaya platformu ve çok sayıda seramik kalıntısı tespit etti. Sit dereceleri düşürülen bölgede kaçak yapılaşmanın önü açılıyor.

Haber Merkezi

Antalya’nın Kumluca ilçesine bağlı Yazır Mahallesi sahilinde bulunan dünyaca ünlü Olimpos antik kentinin bulunduğu bölgede Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan koruma imar planında son askı süresinin dolmasına bir hafta kala alanda arkeolojik kalıntılar ortaya çıktı.

OdaTV'den Yusuf Yavuz'un haberine göre, 1990’lardan itibaren 2. derece arkeolojik sit alanında yoğun bir kaçak yapılaşmaya maruz kalarak bugün yaklaşık 4 binden fazla yatak kapasitesine ulaşan Olimpos’ta özel mülkiyete ait olan vadi içindeki arazilerin sit derecesi 2’den 3’e düşürülmüş ve bu alana yönelik koruma imar planı hazırlanmıştı.

2017’de koruma kurulunca da onaylanan sit derecesinin düşürülmesi için alanda çok sayıda sondaj yapıldığı ve arkeolojik buluntuya rastlanmadığı açıklandı. Ancak sit derecesi düşürülen bölge içinde kalan ormanlık alanda yürüyüş yapan yürüyüşçülerin tespit ettiği arkeolojik kalıntılar, bu alanda yeniden bilimsel çalışma yapılmasını gerektirecek nitelikte. Koruma amaçlı imar planında "ekolojik pansiyon" niteliği verilen parsellerin de içinde olduğu bölgede tespit edilen arkeolojik kalıntıların tescilli olup olmadığı konusunda yetkililerin açıklama yapması bekleniyor.

Olimpos antik kenti sadece bugünkü ören yerleri ile sınırlı değil

Olimpos’ta tespit edilen arkeolojik kalıntılar arasında antik döneme ait olduğu düşünülen poligonal duvarlar, zeytinyağı/şarap teknesi ve kaya platformu yer alıyor. Habere göre, Olimpos antik kentine ait yerleşimlerin bugün kazıların sürdüğü sahildeki ören yeri ile sınırlı olmadığını dile getiren uzmanlar, kentin hâkimiyet alanının Phaselis ile Adrasan arasındaki bölgeyi kapsadığını söylüyor. Bu alan bugünkü Finike ya da Kemer ilçe merkezlerinden daha geniş bir araziye işaret ediyor. Kalıntıların bulunduğu bölgede kapsamlı bir bilimsel çalışmalar yapılması gerektiğini belirtirken ayrıca sit derecesinin düşürülmesi amacıyla yapılan sondajlara ait raporların kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini dile getiriliyor.

72'de Milli Park, 90'larda kaçak yapılaşma üssü oldu

Antalya’nın en tanınan ören yerlerinden biri olan Olimpos antik kenti, özellikle yaz aylarında on binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Sahilde yer alan Olimpos ören yerinin iç kısmındaki vadi, 1990’lı yıllardan itibaren yoğun bir yapılaşmaya sahne oldu. 1972 yılında Olimpos Sahil Milli Parkı adıyla koruma altına alınan bölgenin ana kaynak değerlerinden biri olan antik kentte, yapıların yoğun olduğu sahil kesimi "ören yeri" niteliği verilerek 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edildi. Vadi ve orman içlerindeki kısım ise 2. derece arkeolojik sit olarak korumaya alındı.

Bir yandan ören yerinde arkeolojik kazılar ve araştırmalar sürerken diğer yandan da antik kentin olduğu vadi tatilcilerin vazgeçilmezi oldu. “Ağaç evler” olarak ünlenen vadide, yetkililerin açıklamasına göre 2385 bungalov yapı tespit edildi. Yerel işletmecilerin verdiği bilgiye göre de Olimpos’ta bugüne kadar kayıt dışı, yani “kaçak” olarak tanımlanan 4 binin üzerinde yatak kapasitesi bulunuyor. Altyapısız, kanalizasyonsuz ve plansız şekilde büyüyen yapılaşma bugün Olimpos’u Türkiye’nin “en büyük kaçak tatil köyü” haline getirdi.

İmar planı yapmak için sit derecesi düşürüldü

Artık yönetilemeyen bir sorun haline dönüşen Olimpos için girişilen çözüm arayışları, alanda bir imar planı yapılabilmesi için sit derecesinin düşürülmesini gündeme getirdi. Bu amaçla yapılan çalışmaların ardından vadi içindeki ağaç evlerin ve pansiyonların bulunduğu parselleri kapsayan toplam 24 hektarlık alanın sit derecesi 2’den 3’e düşürüldü. 2017 yılında koruma kurulu tarafından da onaylanan sit derecesi düşürülmesi girişiminin ardından ise kaçak yapılaşmanın olduğu bölge için koruma amaçlı imar planı hazırlandı. Geçtiğimiz Nisan ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da onayladığı imar planı, yetkililerin açıklamalarına göre alandaki kaçak ve plansız yapılaşmanın önüne geçmeyi ve daha sağlıklı bir turizm hizmeti verebilmeyi amaçlıyor.

Olimpos için hazırlanan koruma amaçlı imar planı, bir ay süreyle hem Antalya’da hem de Kumluca ilçesinde askıya çıkarılmıştı. Antalya’daki meslek odaları ve Baro, planla ilgili itirazlarını iletti. Olimpos için hazırlanan planın Antalya’daki askı süresi 28 Mayıs’ta doldu. Kumluca Belediyesi’ndeki askı süresi ise 8 Haziran’da dolacak. Ancak son askı süresinin dolmasına yaklaşık bir hafta kala Olimpos’taki ormanlık arazide yürüyüş yapan yürüyüşçüler bazı arkeolojik kalıntılara rastlaması, gözleri yeniden bölgeye çevirdi.

Parsel kayıtlarına göre 110 ada içerisinde ve imar planına konu edilen arazide yer alan bölgede, yakın 20 yüzyıl yapılarında kullanılmış antik döneme ait devşirme mimari parçalar ve yapı bloklarıyla antik döneme ait olduğu düşünülen kayadan oyulma zeytinyağı ve şarap teknesi işlevi tam olarak bilinmeyen yekpare bir kaya platformu tespit edildi. Aynı bölgede ayrıca antik dönemde zeytinyağı ya da şarap işliklerinde kullanılan baskı aletinin kolunun yerleştirildi bir niş görülmesi de dikkat çekti. Söz konusu kalıntıların tespit edildiği bölge, koruma amaçlı imar planında “ekolojik pansiyon” niteliği verilen parsellerin olduğu alanda yer alıyor. Bu kalıntıları fark eden yürüyüşçüler, tescilli olup olmadıkları konusunda yetkililerin açıklama yapmaları gerektiğini dile getirdi.

Raporlar açıklanmalı

150’den fazla antik kente sahip olduğu belirtilen Antalya’da ören yeri statüsü verilen sadece 18 antik kent bulunuyor. Haberde görüşlerine başvurulan uzmanlar, çok önemli olduğu belirtilen kalıntıların bulunduğu bölgede öncelikle kapsamlı bir yüzey araştırması yapılması gerektiğini belirtirken ayrıca sit derecesinin düşürülmesi amacıyla yapılan sondajlara ait raporların da kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini dile getiriyor.