Bir süredir ara ara gündeme gelen Netflix tartışması son günlerde tekrar alevlendi. Gazeteci Cüneyt Özdemir iki gün önce attığı tweette Netflix’in Türkiye’den çekilme kararı aldığını duyurdu. “Son Dakika” diye başladığı tweetinde Özdemir şöyle dedi:

Netflix ve Ak Parti arasındaki pazarlık restleşmeyle bitti. Ak Partinin eşcinsellik sansürüne Netflix rest çekti. Türkiye'de dizi çekimlerini durdurdu. Sansürü kabul etmedi. Dünyada Netflix'i yasaklayan ilk ve tek ülke Türkiye mi olacak?

Konuyla ilgili bir de program yapan Özdemir, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, Netflix’in yerli dizilerine müdahale ettiğini söyledi. 

Netflix'in uzun sessizliği 

T24’den Füsun Sarp Nebil gelişmeler üzerine Netflix’e 4 soru sorduklarını belirtti: 1) Bu dizi ve diğer diziler Kültür Bakanlığı ile anlaşmazlık sonucu mu iptal edildi? 2) Anlaşmazlık tam olarak nedir? 3) Netflix artık Türk projesi yapmayacak mı? 4) Bu tür sorun yaşanan başka ülke oldu mu?

Sorulara yalnızca "Bu konularla ilgili bir açıklama yapma kararı alırsak sizi bilgilendireceğiz. Teşekkürler.” cevabının verildiği belirtilen haberde Netflix, ne olayın ne olduğunu açıklıyor, ne de RTÜK veya Kültür Bakanlığı ile kavga edip etmediğini söylüyordu. Hatta açıklama yapıp, yapmayacağı konusunu bile havada bırakıyordu.

Haberin devamında Netflix yetkililerinin Kültür Bakanlığı ile görüşmelerine de yer verilerek süreç şöyle tarif edildi: 

Geçen hafta Netflix'in yurt dışından gelecek olan üst yönetici için Kültür ve Turizm Bakanlığı ve RTÜK'ten randevu istediği ve bu toplantıların yapıldığı kaydediliyor. Basında yer alan bazı bilgilere göre, Netflix çekeceği dizinin ilk bölümünü bakanlığa yollamış. bakanlık ikinci bölümü de istemiş. Bu dizide bir LGBT karakter olduğu ama bakanlıkta sorun çıkmadığı belirtiliyor.

Ancak sonradan RTÜK'ün Netflix'i davet ettiği ve gay karakteri diziden çıkarmalarını istedikleri, Netflix'in de gay karakteri çıkardığı bilgisi veriliyor.

Ama ondan sonrası belirsiz. Madem çıkarıldı, sonra ne oldu da iptal oldu. Netflix'den bu konuda bir açıklama ya da sorulara cevap yok.

Netflix senaryoyu neden Kültür Bakanlığı'na veriyor?

… Sinema Genel Müdürlüğünden destek alacak olan yapımların senaryoyu vermeleri gerekiyormuş. Yani Netflix'in yapımı olarak sunulan bu dizinin devletten teşvik alması için senaryosu Kültür ve Turizm Bakanlığına sunulmuş. Netflix'in doğrudan değil ama dizinin yapımcılarının ve senaristinin destek için başvurmuş olabileceğini öğrendik. Sonuç olarak, başvuru varsa Netflix'in maliyetlerini de azaltan bir destek bu.

Kültür bakanlığındaki toplantı için şunlar kaydedildi; "(Kültür ve Turizm) Bakan Beyle görüştüler. Bakan Bey, 'Yurt dışı dizilerinize karışmıyoruz ama LGBT konusunda toplumun hassasiyeti var. Bu konuda hassas davranmanızı isteriz' dedi ve üstüne de dizi çekimlerinde her türlü desteği vereceğini iletti. Arada bir uzlaşmazlık konusu ya da restleşme türü bir durum yok. Aksine olumlu bir toplantı geçti."

Netflix, RTÜK'ü pazarlama aracı olarak mı kullanıyor?

RTÜK ise başka bir iddiayı ortaya sürüyor; arada bir anlaşmazlık olmadığını, geçen hafta Netflix'in yurt dışından gelecek olan üst yönetici için RTÜK'ten randevu istediğini çünkü yapılan lisans başvurusunun işlemlerinin sürmekte olduğu söylendi.

Konuyla ilgili olarak ismini açıklamak istemeyen bir RTÜK yetkilisinden aldığımız bilgi şu şekilde;

"Toplantı normal geçti. Ancak, Netflix "guerrilla marketing" uyguluyor herhalde. Şöyle bir olay oldu; Aşk 101 isimli dizi çekilirken, yani daha ilk bölümü yayına bile alınmamışken, RTÜK ile LGBT yüzünden çekişme haberleri yayıldı. RTÜK yayınlanmamış bir diziye karışmaz. Senaryoyu önceden de bilmiyor. Ama kimse bunu sorgulamadı. Herkes de beklenti oluştu. Sonra dizi yayınlandı ve baktık herhangi bir eşcinsel rol yok.

"Eskiden bazı şarkıcılar bunu yapardı "RTÜK tarafından yasaklanan klip" diye hiç yasaklanmamış klibi pazara sunarlardı. Şimdi Netflix aynı yola başvurmuş gözüküyor.

"Yani Netflix beklenti yaratarak film ve dizilerini pazarlamayı tercih ediyor. Şu anda belki masraf kısma, belki prodüksiyon ekibiyle anlaşmama gibi başka bir nedenle diziyi iptal etmiş olabilirler. Ama bunu böyle sunma yerine, RTÜK diyerek dikkati başka yere çekiyorlar."

Ünal neredeyse itiraf etmişti

RTÜK üyesinin bu açıklamasına rağmen AKP Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal 2 hafta önce yaptığı açıklamada “Şöyle bir şey oldu geçtiğimiz günlerde: Netflix, bir dizi istedi, dizinin senaryosu hazırlandı, dizi bir eşcinsel hikayesiydi. Ve orada Osman isminde bir eşcinsel üzerinden bir yerli yapım firmasına teklif verdi Netflix. Bu normal bir şey diyebilirsiniz.” açıklamasını yapmış, bahsi geçen dizinin AŞK 101 olduğu herkes tarafından anlaşılmıştı. Dizide Osman karakterinin eşcinsel olmaması, senaryonun değiştirildiğinin anlaşılmasına neden olmuş, sansür iddiaları kuvvetlenmişti. 

Mahir Ünal dün yaptığı açıklamada Netflix'in Türkiye'den çekileceği iddialarına ilişkin, "Netflix Türkiye ne siyasi düzeyde AK Parti Tanıtım ve Medya Başkanlığı ile ne de resmî düzeyde İletişim Başkanlığı ile görüştü.Türkiye’den gitmeyi neden düşünsünler? Netflix'in daha derin işbirliği ile Türk kültürüne, sanatına dönük daha yüksek hassasiyet göstereceğine inanıyorum."  ifadesini kullandı. 

Heyecanlıyız açıklaması

Ünal’ın açıklamasının ardından bu sefer Netflix Türkiye’den bir açıklama geldi. Açıklamada “Netflix olarak Türkiye’deki üyelerimize ve kreatif camiaya derinden bağlılığımızı sürdürüyoruz. Birlikte çalıştığımız birbirinden yetenekli isimlerle gurur duyuyoruz. Şu anda yapım aşamasında olan ve yakında çekimlerine başlanacak projelerimiz için çok heyecanlıyız ve bu hikayeleri dünyanın her köşesindeki üyelerimizle paylaşmayı dört gözle bekliyoruz.” denildi.

Ünal Özdemir'i lobicilikle suçladı

Ünal katıldığı bir televizyon programında bir Netflix lobisi olduğunu iddia ederek "Netflix ile nasıl böyle konuşursunuz, diyen Netflix'ten çok Netflixçi olan bir grup var. Bunu anlamıyorum. Cüneyt özdemir başta olmak üzere bir lobi oluşturdular" açıklamasını yapınca Özdemir de "Sayın Mahir Ünal (belli ki RTÜK ile konuşmamış son detayları bilmiyor) sağolsun beni Netflix Lobisine temsilci atamış. Ben de bu vesile ile böyle bir lobi olduğundan ve yeni görevimden haberdar oldum!" ifadelerini kullandı.