Macaristan’da sağcı hükümetten trans karşıtı yasa tasarısı

Macaristan’da sağcı Victor Orban hükümeti trans bireylerin yasal olarak tanınmasını ortadan kaldıran bir yasa hazırlığında. Tasarının kabul edilmesi durumunda birçok trans bireyin ülkeyi terk edeceği, ülkeden ayrılamayanlarınsa daha fazla ayrımcılığa maruz kalacağı belirtiliyor.

Dış Haberler

Macaristan’da sağcı Victor Orban başbakanlığındaki hükümetin yeni planlarından biri, cinsiyeti “ilk cinsiyet karakteristiklerine ve kromozomlarına dayanan biyolojik cinsiyet” olarak tanımlayan bir yasa tasarısını Meclis’ten geçirmek. Trans karşıtı yasanın çıkması durumunda transların birçoğunun Macaristan’ı terk edeceği, ülkeden ayrılma imkanı olmayanlarınsa daha fazla baskı ve ayrımcılığa maruz kalacakları belirtiliyor.

Guardian’dan Shaun Walker’ın haberine göre Başbakan Orban, koronavirüsle mücadele yerine trans karşıtı yasa tasarısı gibi konulara odaklanmakla eleştiriliyor.

Macaristan Parlamentosu'nda tasarının kabul edilmesi durumunda ülkede trans bireylerin yasal olarak tanınmasına son verilecek, kimlik kartlarındaki cinsiyeti değiştirmek yasadışı hale gelecek. Kimlik kartlarındaki cinsiyeti doğumdaki cinsiyet olarak belirleyen tasarının yasalaşması durumunda, birçok trans bireyin ülkeyi terk edeceği ve terk edemeyenlerinse daha fazla baskı ve ayrımcılıkla karşılaşacağı belirtiliyor.

Budapeşte’de yaşayan 39 yaşındaki trans kadın Ivett Ördög, ülkede bisiklet kiralamak, otobüs kartı almak ya da bir kargoyu teslim almak gibi gündelik işlerde kimlik göstermek gerektiğini, bunun da transların düşmanca tutumlara maruz kalabilme ihtimalini artırdığını belirtiyor.

Parlamento pandemiyi bıraktı, trans karşıtı yasayla meşgul

Macaristan’ın göçmen karşıtlığıyla tanınan başbakanı Victor Orban, her ne kadar koronavirüs pandemisi sürecinde ülkeyi süresiz olarak kararnamelerle yönetme yetkisini aldıysa da parlamento hâlâ çalışıyor ve koronavirüsle mücadele dışında trans karşıtı yasa tasarısı gibi konularla meşgul.

Macaristan Parlamentosu’nun yargı komisyonunda tasarıya ilişkin görüşmelerde söz alan bağımsız milletvekili Bernadett Szél tasarının gerici niteliğini vurguladı ve trans bireylerin tasarıya dair görüşlerini içeren bir mektubu okumak istedi ancak komisyon başkanı mektubun konuyla ilgisiz olduğunu savunarak milletvekilinin konuşmasını kesti.

Tasarının zamanlamasını da eleştiren Szél halihazırda pandemiyle karşı karşıya olan ülkede bu tasarının gündeme gelmesini "skandal" olarak niteledi.

Tasarının parlamentoda ne zaman oylanacağı henüz belirsiz ancak komisyonlardan geçmesinin hükümetin tasarının yasalaşması için bastırdığı izlenimini yarattığı belirtiliyor.

Yeni kimlik başvuruları bekletiliyor

Yasa tasarısının aynı zamanda halihazırda cinsiyet değişikliği ameliyatı olmuş ve yeni cinsiyetlerinin yer aldığı kimlikler için başvuru yapmış kişiler için de sorunlara neden olacağı belirtiliyor. Zira Macaristan’da bu başvuruların son birkaç yıldır bekletildiği ve sonuçlanmayan çok sayıda kimlik değişimi başvurusu olduğu biliniyor.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne dava açılır ama...

Yeni yasa tasarısının Avrupa İnsan Hakları içtihatına aykırı olduğunu belirten hukukçular, yasalaşması durumunda hem ülke içinde Yüksek Mahkeme'ye hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşınabileceğine işaret ediyorlar.

Macaristan’da LGBT haklarına odaklanan Háttér Derneği yönetim kurulu üyesi Tamás Dombos da bu konudaki içtihatın çok net olduğunu belirtiyor, ancak davaların yıllar sürdüğünü ve kararların her zaman bireysel olduğunu hatırlatıyor. Dombos'a göre davaların sonucunda insanlar tazminat alabilirler, ama bu yeni kimlik belgelerini alabilecekleri anlamına gelmiyor.