ABD’nin Kaliforniya eyaletinde geçen hafta başlayan kuru şimşek fırtınası, sıcak hava dalgası ve şiddetli rüzgarlarla birlikte başlayan orman yangınları yayılıyor.
ABD Başkanı Donald Trump pazar günü Kaliforniya’nın özellikle kuzey kesimlerini etkileyen yangınlarla ilgili “büyük afet” ilan etti. Bu, eyalete yangınlarla mücadelede federal destek sağlanmasının önünün açılması anlamına geliyor. Kaliforniya halihazırda en az 6 kişinin yaşamını yitirdiği, 43 kişinin yaralandığı, yüzlerce evin kül olduğu ve 100 binden fazla kişinin evlerini tahliye ettiği orman yangınlarıyla mücadeleye destek için Avustralya ve Kanada’dan yardım istedi. 10 eyaletten de destek gelmesi bekleniyor.
Yangınlar hakkında “Çok uzun yıllardır böyle bir şey görmedik” diyen Kaliforniya Valisi Gavin Newson, geçen yedi gün içinde 585 noktada çıkan orman yangınlarında toplam 401 bin hektarlık alanın yandığını açıkladı.
Newson federal desteğin yangınlardan etkilenen ilçelerdeki insanlara kriz danışmanlığı, barınma ve diğer sosyal hizmetleri de kapsayacağını söyledi.
Vali Newson Twitter hesabından yaptığı paylaşımda "İklim değişikliğine inanmıyorsanız Kaliforniya'ya gelin” diye yazdı.
Yangınla mücadelede mahkum emeği sömürüsü
Yangınlarla mücadele eden ekipler arasında yine mahkumlar bulunuyor. Eyalette 2 yıl önce yaşanan yangında da mahkumların alevlerle mücadelede ucuz işgücü olarak ve yeterli iş güvenliği önlemleri alınmaksızın çalıştırılması tepkilere yol açmıştı.
Yangınlara müdahale eden 12 bin personelden 1300’den fazlasını mahkumlar oluşturuyor. ABD’de yangınlara müdahalede düşük ücretler ya da ceza indirimi karşılığında mahkum emeği kullanılıyor. Mahkum emeği sömürüsüne dikkat çeken Project Rebound’dan Romarilyn Ralston, Guardian’a yaptığı açıklamada çoğu mahkumun yeterli eğitim ve hazırlık olmadan orman yangınlarıyla mücadeleye gönderildiğini ve yaralanmaların çok olduğunu belirtmişti.
Kuru yıldırım fırtınası uyarısı
Kaliforniya İtfaiye Birimi Şefi Shana Jones ise Cumartesi yaptığı açıklamada hava durumu tahminlerinin yangınla mücadeleyi zorlaştıracağına ve yeni yangınların meydana gelebileceğine işaret ettiğini dile getirdi.
Meteoroloji uzmanları da Pazar sabahı ile Pazartesi gecesi için uyarıda bulundu. Ulusal Hava Servisi de Batı Amerika’da görülen kuru yıldırım fırtınası olasılığına karşı uyararak “fırtınalar içinde şimşek, şiddetli ve istikrarsız rüzgarlar temel tehdit olacak” açıklamasını yaptı.
Fırtınalar yalnızca yeni yangınlara yol açmakla kalmıyor, halihazırdaki yangınları da büyütüyor.
Virüsün yayılması hızlanabilir
Öte yandan yangınların yol açtığı hava kirliliğinin Covid-19 pandemisi nedeniyle solunum sıkıntısı yaşayanları iki katı daha fazla etkileyebileceği uyarısında bulunuyor. Uyarılardan biri de hava kirliliğine karşı kapalı mekanlarda durulması olurken, bunun virüsün yayılmasını hızlandıracağına da dikkat çekiliyor.
2018'deki 'Camp' yangını
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde iki yıl önce Kasım ayında başlayan ve "Camp yangını" olarak adlandırılan orman yangını 16,5 milyar dolar zarara yol açarak 2018 yılının en maliyetli doğal afeti olmuştu. Eyaletin kuzeyindeki Paradise kasabasında başlayan orman yangını yaklaşık 14 bin ev, 500'den fazla işyeri ve yaklaşık 4 bin 300 binayı yok etmiş, yangında 80'den fazla kişi yaşamını yitirmişti. Toplamda 620 kilometrekarelik alanı etkisi altına alan yangın, eyalet tarihinin "en büyük ve en çok can kaybının yaşandığı orman yangını" olarak kayıtlara geçmişti.