Sanatçı İrfan Ertel'in TKP'nin yüzüncü yılına alkış tuttuğu '100 Yaşa Can Verenlerden...' sergisi bugünden itibaren 30 Eylül'e dek Kadıköy NHKM'de görülebilir. Ertel'le geçmişi değil aydınlık ve umut dolu bir geleceği anlatacağı duyurulan sergisi üzerine konuştuk.
Bu sergi fikri nereden çıktı ve kaçıncı kişisel serginiz?
İrfan Ertel: Bu sergi fikri TKP’nin 100. yaş yılının kutlanmasının Türkiye sosyalizmine emek vermiş önemli kişileri anmadan olmasının eksik kalacağı fikrinden doğdu. Çünkü bu insanlarımızın emeklerinin günümüz mücadelesini etkilememesi mümkün değildir.
Anmanın bir biçimi de onların resimlerini yapmak olabilir diye düşündük.
Bugüne kadar değişik illerde ve ilçelerde 60 kadar sergi açtım. Birçok karma sergiye katıldım.
Nasıl bir çalışma sonucu ortaya çıktı sergi, üretim sürecinden bahseder misiniz?
Dokuz ay kadar önce başladık. Önce 40-50 resimlik bir sergi planlamıştık ama gitgide çığ gibi büyüyen bir iş olmak zorunda kaldı. Yoğun bir okuma sonrası, yoğun bir çalışma temposuyla partimizin kuruluş yıldönümüne yetiştirdik. Resimlerin dörtte biri daha önce değişik tarihlerde, değişik amaçlarla üretilmişti. Dörtte üçü bu dokuz aylık süreçte üretildi. Ele aldığımız kişilerin çoğunu sadece portreleriyle değil geçmişindeki görselleri ile de ele almaya çalıştık.
Sergiye gelenler kimlerle karşılaşacaklar?
Hepsini burada saymam mümkün değil. Özetle sergiye gelen bildikleri ve bilmedikleri yüzün üzerinde önemli işçi, aydın, sanatçı kişilerle karşılaşacak diyebilirim. Birkaçını saymamı isterseniz Zehra Kosova, Mehmet Bozışık, Şoför İdris, Nâzım, Ruhi Su, Aziz Nesin. Rıfat Ilgaz, Enver Gökçe, Yılmaz Onay, Vasıf Öngören, Sümeyra, Abidin Dino, Mahmut Dikerdem gibi isimler diyebilirim.
Bu isimleri böyle anmak bugün ne anlama geliyor sizce?
Bence bunun tek bir anlamı yok. Birkaçını sayayım. Ülkemizin komünistleri olarak onlara teşekkür borçluyuz. Çok ağır bedeller ödeyerek boyun eğmeden doğru bildikleri emekten yana mücadelelerine ne pahasına olursa olsun devam ettikleri ve bize böyle çok zengin bir gelenek bıraktıkları için. İkincisi gelecek kuşakların bu kişileri yakından tanımalarını istedim. Geleceğin inşasında onların birikimlerinden yararlanmaya devam edebilmemiz için. Dostun, düşmanın bu olağandışı kişilerin emeklerinin boşa gitmediğini, yaşadıklarını ve yaşamaya devam edeceklerini bilmelerini istedim.
Sergiye gelen ziyaretçiler bu isimlere aşina olanlar olacağı gibi, belki de onları sizin serginizde tanıyacaklar olacaktır. Sizce bu iki farklı kesimde serginin yansıması nasıl olur?
Doğrusu üretirken ben birçoğunu gerçek boyutuyla tanımadığımı birçoğunun farkına yeni varmanın şaşkınlığını bu denli yaşadığıma göre, sergiye gelen hemen herkesin defalarca şaşıracağını ve daha çok bilgilenmek isteyeceğini sanıyorum. Biz bir kısmını ele alabildik. Çeşitli nedenlerle resmini yapamadığımız daha o kadar çok kişi var ki. O nedenle serginin ismi “100 Yaşa Can Verenlerden” ya zaten.