Çin Ulusal Halk Kongresi geçtiğimiz Cuma günü gündemine getirilen Hong Kong’a yönelik yeni ulusal güvenlik yasa tasarısını oylayarak kabul etti. Kongre üyesi 2 bin 878 milletvekili tasarı lehine oy kullanırken, bir milletvekili karşı, altı milletvekili ise çekimser oy kullandı.
Oylamanın ardından tasarı, yasalaşmak üzere Ulusal Halk Kongresi Daimi Komisyonu’na gönderildi. Çin hükümetinin bölücü faaliyetleri engellemek üzere Hong Kong’da istihbarat ve güvenlik örgütleri kurmasına izin veren yasanın Ağustos ayında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Birleşmiş Milletler’de ABD-Çin tartışması
Çin’in Hong Kong’a yönelik yasa tasarısı, Hong Kong’daki Batı yanlısı gruplar tarafından eylemlerle protesto edilirken Çin ve Batı arasındaki ilişkiler de giderek gerginleşiyor.
Washington Çarşamba günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni yasa tasarısını ele almak üzere toplantıya çağırdı. ABD’nin Birleşmiş Milletler elçiliği tarafından yapılan açıklamada, meselenin ‘‘uluslararası barış ve güvenlikle ilişkili acil bir küresel gündem teşkil ettiği ve dolayısıyla Güvenlik Konseyi tarafından acilen gündeme alınması gerektiği’’ belirtildi.
Çin ise Hong Kong ile ilgili yasa tasarısının bir iç mesele olduğunu ileri sürerek ‘‘bu temelsiz talebi kategorik olarak reddettiği’’ni açıkladı.
ABD, Çin’in Güvenlik Konseyi’nin toplanmasına karşı çıkmasının ‘‘Covid-19 krizinin üzerini örtmesi, krizi yanlış yönetmesi, uluslararası insan hakları taahhütlerini sürekli olarak ihlal etmesi ve Güney Çin Denizi’ndeki yasa dışı davranışlarıyla birlikte ele alındığında, Beijing’in sorumlu bir BM üyesi olarak hareket etmediğini açıkça ortaya koyduğunu’’ iddia etti.
Çin temsilcisi Zhang ise yanıt olarak, ‘‘Olgular tekrar tekrar ABD’nin dünya için bir sorun kaynağı olduğunu kanıtlıyor. Uluslararası hukuk altındaki taahhütlerini ihlal eden ABD’dir. Çin ABD’yi derhal güç siyasetini ve zorbaca uygulamalarını terk etmeye çağırmaktadır’’ diye konuştu.
Pompeo: 'Hong Kong’un statüsü gözden geçirilecek'
ABD Dıişleri Bakanı Mike Pompeo, Çarşamba günü Kongre’de yaptığı konuşmada, Hong Kong’un artık ABD yasalarında sahip olduğu özel statü için gerekli şartları taşımadığını ileri sürdü.
Pompeo, Çin’in Hong Kong’un özerkliğin temellerini yıktığını, bu nedenle şehrin finans merkezi haline gelmesinde etkili olan 1997 öncesindeki ticari statüsünün sürdürülmesinin mümkün olmadığını belirtti.
Pompeo, ABD Başkanı Trump tarafından Çin’e karşı açıklanacak yaptırımlara ilişkin herhangi bir ayrıntı vermezken, Hong Kong için geçerli olan gümrük vergisi oranlarının askıya alınmasının masada olduğu belirtiliyor.
Uygur tasarısı Trump’ın önünde
ABD ile Çin arasında Hong Kong gerilimi yükselirken, ABD Temsilciler Meclisi, Uygur Müslümanlarına baskı yapılmasından sorumlu Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını isteyen yasayı kabul ederek Trump’a gönderdi. 1’e karşı 413 oyla kabul edilen yasa, Trump’ı Çine’e karşı insan hakları yaptırımları uygulamaya zorlama amacı taşıyor. Kongre’deki Cumhuriyetçi temsilciler, Trump’ın yasayı onaylamasını beklediklerini belirtseler de, henüz Beyaz Saray’dan bu yönde bir açıklama yapılmadı.
Temsilciler Meclisi’nde neredeyse oy birliğiyle kabul edilen yasa, Çin’in Xinjiang (Sincan) eyaletinde Uygurlara ve diğer Müslüman gruplara yönelik baskılardan sorumlu yetkililere yaptırım uygulanmasını öngörürken, eyaletin Komünist Parti Sekreteri ve Çin Komünist Partisi Politbüro üyesi Chen Quanguo’nun adı özel olarak anılıyor.
Tayvan’dan Hong Kong’a destek
ABD’den aldığı silah yardımları ve Çin donanmasının Tayvan Boğazı’ndaki faaliyetleri nedeniyle Çin’le ilişkileri giderek bozulan Tayvan, siyasi nedenlerle şehirden kaçmak zorunda kalan Hong Kongluların yerleşimine izin vereceğini ve iş bulmalarına yardımcı olacağını açıkladı.
Çin: ‘ABD Çin’in işlerine burnunu sokmaktan vazgeçsin’
Çin Dışişleri Bakanlığı’nın Hong Kong’da bulunan ofisi tarafından açıklamada ise ABD’de bulunan birinin Çin’in ulusal güvenliğini güçlendirmeye yönelik meşru önlemlerini eleştirmesinin ‘‘son derece zorbaca, akıl dışı ve utanmazca’’ olduğu ileri sürüldü. Ulusal güvenlikle ilgili yasama faaliyetlerinin merkezî otoritelerin yetkisi ve sorumluluğu altında olduğu hatırlatılan açıklamada, yeni yasanın yurttaşların hak ve özgürlükleri ile yabancı yatırımcıların çıkarlarını etkilemeyeceği savunuldu. Çın Dışişleri Bakanlığı Hong Kong sözcüsü, Washington’ı Çin’in iç işlerine burnunu sokmaktan vazgeçmeye çağırdı.