Ciddi bir kafa karışıklığı var. Ronaldo’nun Napoli’ye attığı gol, yepyeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi. Gerçi, medyanın çok geniş bir ölçekte Ronaldo’nun yeni rekorunu selamladığı ve onu yüzyılın en golcü futbolcusu olarak görmeyi istediği hızlıca anlaşılmış oldu.
Ancak Ronaldo’nun en golcü isim olmasıyla herhangi bir sorunumuz olmasa da istatistiklerdeki tuhaflık incelenmeye değer duruyor.
Josef Bican’ın kısa kariyeri
Bican, üç farklı milli takım ve beş farklı kulüp takımında attığı gollerle anılan bir golcü. Ronaldo kadar güncel ve popüler olmasa da modern futbol içerisinde (1931-1955) attığı gollerle kendisine listede yer bulan bir futbolcu.
1913 senesinde Viyana’da dünyaya gelen Josef Bican, Birinci Dünya Savaşı’nın getirdiği yükle uğraşan birçok insandan yalnızca birisi. Babası Fratisek, vasatı aşamayan bir kaleciydi. Bir futbol maçında yaşadığı darbeye bağlı sakatlık, onun sonunu savaşta değil, sahada getirmiş olacaktı.
Bican da yaşadıkları nedeniyle futbolu bir çıkış olarak görüp ona yöneldi.
Becerikliydi. Hertha Wien’de başlayan futbol kariyeri, onu Rapid Wien’e kadar götürdü ve hızlıca kazancını da artırmaya başladı. İki sezonda oynadığı maçlarda ciddi bir gol oranı yakaladı ve Avusturya Milli Takımı’na seçildi. Wunderteam (Harika Takım) olarak anılan bu takımda Josef, harika işler yapacaktı.
Bican, Rapid Wien kariyerinde 61 maçta 68 gol attı. Olağanüstü bir istatistikti bu. Daha sonra yarı Çek kökenli olmasının da etkisiyle Slavia’ya transfer olan Bican, orada iyi işler yapmaya devam etti. O dönem Orta Avrupa’nın en görkemli kupalarından olan Mitropa Kupası’nı da kazanan oyuncu gollerini hiç eksiltmedi. Sonraları, Çekoslovakya için de oynayan, Slavia için ilk sezonunda 22 maçta 19 gol atan futbolcu, 42 yaşına kadar futbolun içerisinde kaldı.
Siyasi yaklaşımları sorunlu ve anti-komünizme varan eğilimleri hep var olsa da bir futbolcu olarak Bican’ın kariyeri görkemli geçti.
İhtiyaçlar ve istatistikler
Bican, oynadığı 1931-1955 yılları arasında tüm zamanların en golcü ismi olarak tahta çıkacak ve uzun zaman bu unvanı muhafaza edecekti. Ta ki kulüp ve milli takımlarda attığı 760 gol ile futbol tarihinin en golcü ismi zirvesinde ilk sıraya Napoli maçında attığı gol ile yerleşen Cristiano Ronaldo’ya kadar...
Ya da gerçekten öyle mi? İşte, kafa karışıklığı tam da burada ortaya çıkıveriyor.
Bican’ın istatistiklerine bakıldığında kariyerinde oynadığı 530 maçta attığı 805 gol ile rekabetler ötesinde bir yer edindiği ve açık ara tahtta olduğu görülüyor. Peki, buna rağmen Ronaldo nasıl birinci olabiliyor ve biz Ronaldo adına neye seviniyor, kendi aramızda sevinç gösterileri yapıyoruz?
Aslında olay şundan ibaret. Josef Bican’ın gol sayısı yıllarca 805 olarak muhafaza edildi. Ancak Ronaldo son dönemlerde gol hegemonyasını kurunca Bican’ın sayısı 805’ten 759’a çekildi. Anlaşılan o ki güncel bir ‘kahramana’ ihtiyaç vardı!
Ancak Bican’ın resmi maçlarda yakaladığı 1,52’lik gol ortalaması yakalamasını nereye koyacağız?
Özellikle de Ronaldo’nun güncel gol ortalaması 0,72 iken.
Ayrıca buna yine Bican’ın 12 sezon gol kralı olduğu notunu da eklememiz gerekiyor. Hem de dönemin tüm golcülerini katlayarak yapılan bir şey bu... Ayrıca 2001’de hayatını kaybeden Bican, Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu (IFFHS) tarafından “Yüzyılın en büyük golcüsü” ödülüne layık görülmüştü.
Yeri gelmişken bir kafa karışıklığı örneği vermek yerinde olur. Örneğin Milliyet’in 2015 yılında yaptığı haberde Bican, 805 golle tarihin en büyük golcüsü olarak lanse edilirken, bugün ise 760 golle Ronaldo futbol tarihinin en golcü ismi olarak öne çıkartılıyor. Çelişki, istatistik savaşı içerisinde kimi zaman tarihe müdahale etmekle kimi zaman da ihtiyaçlar ekseninde hayata geçiriliyor.
Birini seçmemiz mi gerekiyor?
Bu duruma oturup, o dönemin şartları ile bu dönemin şartları başkaydı mukayesesi yapıp, Ronaldo’yu göklere çıkarmaya çalışanlar olacağı gibi, ‘yazık etmişler Bican’a’ diyenler de olacaktır. Farklı dönemlerdeki sporcuları kıyaslamak ne kadar doğru orası zaten muamma. Zamanın ruhundan tutun da, toplumsal ve futbola özgü fiziksel koşullar da bunun cabası.
Ayrıca, atılan gollerden ziyade, futbolun nasıl bu kadar kapitalistleştiğini, burjuvalaştığını konuşşak? Futbol, sadece bir istatistik midir? Ya da ne zaman istatistiktir, ne zaman Simon Kuper’in dediği gibi futbol asla sadece futbol değildir?
O yüzden, ne Bican, ne Ronaldo.
İlla birini mi seçmemiz gerekiyor?
Üzgünüm, bizde seçimler istatistiklere göre yapılmıyor.
