Suriye’de 19 Temmuz’da parlamento seçimleri yapılacak. Suriye devleti BM’nin 2015 tarihli kararına uyarınca dünyadaki egemen güçlerin istediği çerçevede bir anayasal değişiklikle seçime gitmediği için seçim sonuçları Batılı ülkeler tarafından tanınmıyor. İktidardaki Baas Partisi ise bugüne nazaran daha zayıf olduğu 2016’da hayata geçirdiği son Halk Meclisi seçimini bugün daha özgüvenli bir şekilde gerçekleştirmeye hazırlanıyor.
Ertelenen seçim
Nisan 2020'de gerçekleştirilmesi öngörülen seçimler salgın nedeniyle Mayıs’a ertelenmişti. Mayıs ayında ekonomik kriz ve Sezar Yasası’nın gündeme getirdiği istikrarsızlıkla seçimler bu kez Temmuz ayına ertelenirken Cumhurbaşkanı Beşar Esad o zamanki başbakanı görevden alarak geçici bir başbakan atamıştı.
Suriye’de 2012’de bir anayasa değişikliği yapıldığı biliniyor. Bu değişiklikle Baas Partisi tek egemen parti olarak tanımlanmaktan çıkarılıp çoğulculuk ilkesi benimsenmişti. Değişiklik sonucu 250 koltuklu Halk Meclisi’ne aday gösterilmesinde daha fazla serbestlik tanındığı belirtiliyordu.
İşçiler, patronlar ve savaşçılar
Bu seçime Baas Partisi parlamentodaki koltuk ağırlığını diğer partiler ve bağımsızlar karşısında bir miktar artırarak giriyor. Seçime giren partiler arasında, Baas Partisi’nin öncüsü olduğu Ulusal İlerici Cephe’nin bileşeni olan ulusalcı, Nasırcı ve komünist partiler ve 2012’de kurulan Suriye Ulusal Gençlik Partisi bulunuyor.
Şark El Avsat gazetesinin verdiği bilgiye göre 15 seçim bölgesinde 8 bin 735 kişi milletvekilliği için adaylığını koydu. Suriye'nin resmi haber kanalı SANA, işçilerin seçimlere katılımını ele aldığı bir haberde Halep ve Süveyde'de bir pil ve kablo fabrikasından işçilerin "işçi sınıfının ve emek gündemlerinin" Meclis'e taşınması şeklinde görüşler dile getirdiğine yer veriyor.
Halk Meclisi'nde 65 koltuğa sahip olan ‘bağımsızlar’ kapsamında patronlar, din görevlileri ve aşiret liderleri seçiliyor. 2020 seçimi için Cumhurbaşkanı Beşar Esad, milletvekili adaylarının “yerelleştirilmesi” çağrısı yaptı. Buna göre parlamentodaki bağımsızlar, daha fazla savaşta rol oynayan milis liderleri ve şehit yakınları arasından belirlenecek.
Salgın koşullarında seçim
Yerel kaynaklar Suriye’de seçimlere gidilirken devletin koronavirüsün yayılmasına karşı yeterli önlem almadığını gözlemliyor. Lübnanlı El Modon gazetesinin aktardığına göre yaklaşık bir haftadır vakalarda düzenli bir artış var. Önceki gün Suriye devletinin kontrolündeki bölgede vakalar 439’a ulaştı. Bu artışın temel ihtiyaçlar için oluşan kuyruklarda ve seçim buluşmalarında insanların bir araya gelmesinden kaynaklandığı tahmin ediliyor.
Öte yandan muhaliflerin hakim olduğu bölgelerde de restoran, kafe ve çarşıların kalabalık olduğu bildirildi. Türkiye hakimiyetindeki bir hastanede bir vakaya rastlanmasının ardından tüm hastane çalışanlarından numune alınarak Türkiye’ye gönderildiği ve bunun hastanede onlarca vaka çıktığı söylentilerine neden olduğu aktarılıyor. Söylenene göre sadece sekiz çalışanda vakaya rastlanmış durumda.
Komünist Partiler Ulusal İlerici Cephe'den aday gösteriyor
Suriye'de iki komünist parti de Ulusal İlerici Cephe içerisinde seçime giriyor. Seçim açıklamalarında, son dönemde halkın yaşadığı ekonomik sorunlar ve ABD'ye, Siyonizme ve işgalcilere karşı direnişin bu sorunların çözülmesine bağlı olduğu vurgusu öne çıkıyor. İki parti de uzun süredir savaş zenginleri karşısında halkın yoksullaşmasına göz yumulduğunu dile getirerek iktidarı eleştiriyordu.
Suriye Birleşik Komünist Partisi seçim açıklamasında hükümetin yoksulları ve orta sınıfları desteklemek, piyasalara müdahale etmek ve tüketim mallarında aracıları ortadan kaldırmakla görevli olduğunu belirten bir metin yayınladı. Siyasi Büro imzalı metinde, ücretleri yükseltmek ve fiyatları denetlemek konusunda hükümetin inisiyatif almamasının Suriye’nin işgal karşısındaki dirayetini tehdit ettiğine işaret edildi.
Suriye Komünist Partisi (Bektaş) adayı Ömer Bektaş ise 12 Temmuz’da katıldığı bir eylemde konuşma yaparak seçim politikalarını halkla paylaştı. Bektaş, yerli ve yabancı kapitalistlerin özel çıkarları karşısında emekçilerin çıkarının kamusal çıkarlar olduğunu vurguladı ve "siyasette Vahabilik neyse ekonomide liberalizmin aynısıdır" dedi. Konuşmada, spekülatörlere, tekellere, vurgunculara müdahale edilmesi ve özelleştirmelerin durdurulması gerektiğine işaret etti.
SKP (Bektaş) geçtiğimiz ay Sezar Yasaları karşısında hükümetin tutumunu eleştiren sert bir açıklama yayınlamış, burjuvazinin yanında yer alan bir hükümetten kriz karşısında ezilen halk için bir şey yapmasını beklemediklerini ifade etmişti. Seçim konuşmasında alternatif politikalara vurgu yapan Bektaş, üniversitelerde ücretsiz eğitime dönülmesi, ücretsiz sağlık hizmetinin yaygınlaştırılması, devlet sektörünün güçlendirilmesi, artan oranlı vergi uygulanması çağrısında bulundu.
"Türkiye Haseke'nin suyunu kesti"
Suriye'nin Haseke kentinin suyunu sağlayan Türkiye’nin kontrolündeki Rasülayn’daki Aluk su istasyonunda su pompalanmasının durdurulduğu bildirildi. Suriye Birleşik Komünist Partisi bir açıklama yayınlayarak Haseke’ye nakledilen suyun "bir kere daha kesildiğini" duyurdu. İşgalcilerin istasyonun çalışmasına izin vermediği belirtilen açıklamada bunun Haseke kırsalında 1 milyon kadar Suriyeliyi sıcaklar karşısında içme suyundan mahrum bırakacağına dikkat çekildi.
Birleşik Komünist Parti, Türkiye’nin Suriye topraklarındaki işgalini, operasyonlarını ve eğitim adı altında teröristlere verdiği desteği kınarken uluslararası kamuoyunu Türkiye’nin işlediği bu suçu mahkum etmeye çağırdı. Açıklamada ayrıca Suriye hükümetinin Haseke halkı için alternatif kaynaklar yaratması istendi.
Ekim 2019'da Türkiye'nin yürüttüğü askeri operasyon sırasında Haseke'nin tek su kaynağı olan Aluk su istasyonunun vurulduğu basına yansımıştı. Bölgede askeri hakimiyet kuran Türkiye Nisan 2020'de salgın patlak verdikten sonra bu defa su pompalamayı keserek Haseke halkını hastalık koşullarında zor durumda bırakmıştı.