Bugünkü köşemizde Dmitri Şostakoviç’in solo piyano için yazdığı prelüd ve füglerin özel bir yorumunu dinleyeceğiz. Fakat önce değinmemiz gereken bir diğer isim barok dönemin doruğu olarak görülen Johann Sebastian Bach’tır. Eğer müzikte konu prelüd ve füg ise akla gelen ilk isim şüphesiz Bach olacaktır. Bach birçok çalgı için sayısız prelüd ve füg yazmıştır ve bunların en bilinenleri 1720 ve 1730’larda ‘İyi Düzenlenmiş Klavye‘ başlığıyla iki ayrı cilt halinde yazdığı 48 prelüd ve fügdür. Eserin ortaya çıkışı, o dönemde bazı duyusal sorunları olan ve henüz belli bir standarda oturtulmamış olan farklı akort sistemlerinin tümüne bir çözüm sunma ve klavyeli çalgılarda her tonalitenin çalınabildiği kapsamlı bir müzik üretme amacına dayanır. İyi Düzenlenmiş Klavye, klasik müzik tarihinin en temel eserleri arasındadır ve teorik öneminin yanı sıra hem çalım tekniğinin gelişmesi hem de müzikal olgunluğun kazanılması açısından piyanistlerin üzerinde dikkatle çalışması gerektiği bir eser olarak kabul edilir.

Bach’ın kendinden sonraki tüm müzisyenlere bıraktığı bu miras 20. yüzyıla gelindiğinde Sovyetler Birliği’nde yetişmekte olan birçok önemli müzisyene de ilham kaynağı oldu. Bu isimlerden biri de şüphesiz Dmitri Şostakoviç’tir. Şostakoviç 1950 yılında Leipzig’de düzenlenen ‘Uluslararası Bach Yarışması’nda jüri üyesi olarak yer almıştı. Yarışmanın kuralları gereği zorunlu olarak seslendirilen prelüd ve fügler, Şostakoviç’i derinden etkiledi ve ona yeni bir üretim alanı açtı. Moskova'ya döndükten sonra Bach'ın bu çalışmasını örnek alan besteci piyano için 24 tonalitenin tümünde kendi prelüd ve füg döngüsünü yarattı. Kişisel müzik dilindeki tonal özgürlük ve ifade tarzına sıkı sıkıya bağlı olsa da barok unsurları yoğun olarak hissettirmesi, Bach ile kurduğu içsel diyaloğu anlamak için oldukça yeterli bir kanıttır. Bu kısa ama son derece özgün ve düşünceli parçalar, çağdaş bir bakış açısıyla Bach’ın çağları aşan müziği üzerine kurduğu bir yapı olarak görülebilir.

Şostakoviç’in piyano için yazdığı prelüd ve füglerden bazıları 2012 yılında orkestraya uyarlandı ve bir barok orkestra tarafından seslendirildi. Matthias Maute şefliğinde Ensemble Caprice adlı topluluk, özellikle barok dönem eserlerini 18. yy. müzikal anlayışına göre, otantik çalgılar ile icra eden bir barok orkestradır. Topluluğun 2012 yılında piyasaya çıkan albümünde bu uyarlamalara yer verilmiştir.

Şimdi barok dönemden yola çıkıp 20 yy.’da bambaşka bir estetik anlayışla hayat bulmuş olan eserlerin dikkat çekici yorumuna kulak verelim.