Bugünkü köşemizde, Aram Haçaturyan’ın 1942 yılında tamamladığı Gayane balesinden bölümler dinleyeceğiz. İlk sahnelenişi 1942 yılında Leningrad Kirov Balesi tarafından yapılmıştır. Librettosu Konstantin Derzhavin'e, koreografisi Nina Anisimova'ya aittir. Eser, bölge halklarının dans ve müziklerinin beraber işlenmesiyle önemli bir yere sahiptir. Etnik çeşitliliğinin yanı sıra, her bölümünde canlı hareketli Ermeni-Kafkas melodilerine ve onlar kadar güçlü bir hüzne de sahiptir. Eserde, kocasının ülkesine ihanetini fark eden Gayane’nin hikâyesi anlatılır.

Bale 4 perdeden oluşur. İlk perdede kadın ve erkekler pamuk toplar, beraber neşe içinde dans eder, çalışırlar. Bu sırada iş yapmayan tek kişi Gayane’nin sarhoş kocası Giko’dur. Çalışması gerektiği söylenince ortalık karışır. Onu yatıştırmaya çalışırlar ama başaramazlar. O sırada Kolhoz başkanı teftişe gelir. Giko ortadan kaybolur. İkinci perdede Gayane evde arkadaşlarıyla beraber halı dokumakta, arkadaşları Gayane’i teselli etmektedir. Kadınlar gittikten sonra Giko yine sarhoş halde gelir, olay çıkartır. Gayane çocuğuna bir ninni söyler. 

Gayane Lullaby

Gayane kocasını üç yabancıyla konuşurken görür. Amaçları pamuk deposunu ateşe vermektir. Bunu duyan Gayane kocasını engellemeye çalışır ama Giko onu eve kilitler. Kolhoz yakınlarındaki dağlık bir Kürt yerleşim yerinde, aralarında Gayane'nin erkek kardeşi Armen de dahil olmak üzere birçok insan vardır. Giko ve üç kaçakçı gelip Armen'e yollarını sorar. Durumlarından kuşkulandıkları için Kolhoz başkanı Kazakov'u çağırmaya giderler. Bunu fark eden Giko ve çetesi, Armen'i öldürmeye çalışır, ancak Kazakov tam zamanında ortaya çıkar ve üç kaçakçıyı tutuklar. Ancak Giko kaçar ve pamuk deposunu ateşe verir. Kaçmaya çalışan Giko, hapsedildiği odadan kaçmayı başaran Gayane tarafından bulunur. Giko, Gayane'yi çocuklarını uçurumdan atacağı konusunda tehdit eder. Ancak Gayane boyun eğmeyince, Giko ona bir hançer saplar. Onun çığlığını duyan Kazakov, içeri girer ve Giko’yu tutuklar. Kazakov ve Gayane arasında bir aşk başlar. Bir yıl sonra, kolhozda yeniden inşa edilen depo çoşkulu bir törenle açılır. 

Eserin en bilinen bölümlerinden biri olan Kılıç dansında dansçılar hünerlerini kılıçlarla gösterirler. Bu eser yıllar içinde bir çok popüler filmde ve özellikle çizgi filmlerde kullanılmıştır.