Demiryolları özelleştirmesinde bir adım daha

AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan, demiryollarının özelleştirilmesi sürecinde bir adım daha attı. Düzenlemeye göre TÜRASAŞ, yurt içi ve yurt dışında ortaklıklar kurabilecek; anonim şirketlere sermayelerine katacağı en az %15 pay ile ortak olabilecek ve koşullar elverdiğinde hemen satılabilecek yasal ve mali yapıya geçirildi.

Kadir Sev

3 Mart 2020 günlü 2186 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla (CBK) Devlet Demir Yollarının üç bağlı ortaklığı “Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ)” adı altında İktisadi Devlet Teşekkülü (İDT) statüsünde birleştirilmişti.

Birleştirilen bağlı ortaklıkları şunlardı: Türkiye Vagon Sanayii AŞ (TÜVASAŞ); Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ (TÜLOMSAŞ) ve Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii AŞ (TÜDEMSAŞ)

Kararda; faaliyet alanı, organları, görevleri ve sermaye tutarının Ana statüsünde belirlenmesi öngörülüyordu.

Dün (3.6.2020) Resmi Gazetede 2603 sayılı CBK kararı ile TÜRASAŞ’ın Ana Statüsü yayımlandı.

Yapılan düzenlemelere göre Şirket, yurt içi ve yurt dışında ortaklıklar kurabilecek; anonim şirketlere sermayelerine katacağı en az %15 pay ile ortak olabilecek ve koşullar elverdiğinde hemen satılabilecek yasal ve mali yapıya kavuşturuldu.

Cumhurbaşkanı kararıyla 3 Mart 2020 günlü CBK’nın Geçici 1.Maddesine üç fıkra eklendi. Eklenen fıkralarda, yeni kurulan TÜRASAŞ’a, TCDD sermayesinden 1 milyar 727 milyon lira aktarılarak bu tutarın TCDD sermayesinden düşülmesi; tescili izleyen bir ay içinde bilanço devirlerinin bitirilmesi öngörülüyor

Ana Statüsünde, şirketin tamamı devlete ait 3 milyar lira sermayeyle kurulduğu belirtiliyor.

Ana Statünün 5’inci maddesinde faaliyet alanı ve görevleri sıralanmış.

İlk fıkrasında; “...raylı sistem araçlarının yerli ve milli bir şekilde üretimi ve tasarımı ile kritik bileşenlerindeki yerlilik oranının artırılması esas olmak üzere, yerli sanayinin Ar-Ge, tasarım ve üretim kabiliyetlerinin geliştirilmesi, her türlü raylı sistem araçlarının ve alt bileşenlerinin imalatı ile bakım ve onarımının yapılması ve yaptırılması amacıyla aşağıdaki faaliyetleri yürütür” deniliyor.

Maddenin fıkralarında;

  • Amaçları doğrultusunda plan-program-strateji belgeleri hazırlar; hizmetlerin yerine getirilmesi için mali kaynak temin eder, gerektiğinde bunları artırır,
  • (…gerektiğinde) … yurt dışı kaynaklı girişimde bulunmak üzere mali, ticari, iktisadi taahhütlere girer, yurt içi ve yurt dışında yerli veya yabancı kuruluşlarla lisans, teknik beceri vb anlaşmalar da dahil olmak üzere her türlü işbirliği faaliyetlerinde bulunur,
  • Raylı sistem altyapısının bakım, onarım, yenilenmesini yapar, işletir ya da kiraya verir.
  • Yurt içinde ve yurt dışında şube, acente ve temsilcilikler açabilir veya temsilcilik verebilir.
  • Kümeleşme çalışmaları yapabilir, bu çalışmalara katılabilir, küme içerisinde işbirliği ve ticaret yapabilir, (…) yabancı ülke raylı sistem üreticileri ile faaliyet alanlarına ilişkin anlaşmalar yapabilir ve uluslararası birliklere katılabilir.
  • Sigorta ile ilgili işlemleri yapar veya yaptırır, sigorta acenteliği ve her türlü ekspertiz işlemlerini yapar veya yaptırır, dahili sigorta fonu kurar.

Maddede; “TÜRASAŞ, amaç ve faaliyetlerini doğrudan doğruya veya müessese, bağlı ortaklık, işletme, iştirak ve diğer birimleri eliyle yerine getirir” kuralı yer alıyor.

Şirket IDT Statüsünde olduğu için 233 sayılı KHK ile Ana Sözleşmesinde öngörülen kurallar uyarınca yönetilecek.