İngiltere Çin’in yeni Hong Kong yasasını yürürlüğe koymasını 1984 Ortak Deklarasyonu’nun açık ve ciddi bir ihlali olduğunu belirterek, Londra’nın eski sömürgesinde yaşayan 3 milyon kişi için İngiliz vatandaşlığına giden yolu açacağını söyledi.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ‘‘bu ulusal güvenlik yasasının çıkarılması ve uygulanması, Çin-İngiliz Ortak Deklerasyonu’nun açık ve ciddi bir ihlalidir’’ diye konuştu. 

Johnson, İngiltere’nin, İngiliz Ulusal Denizaşırı pasaport sahibi Hong Kong sakinlerinin Birleşik Krallık’a yerleşmelerine izin verme ve İngiliz vatandaşlığına giden yolu açma sözünde duracağını belirtti. Hong Kong’da söz konusu pasaporta sahip yaklaşık 350 bin kişi bulunurken, pasaport alma hakkı bulunan Hong Konglu sayısının 3 milyon olduğu belirtiliyor.

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise, ülkesinin söz konusu güvenlik yasasını dikkatli bir değerlendirmeye tabi tuttuğunu belirterek, ‘‘yasa Hong Kong’un özerkliğine yönelik açık bir ihlal ve halkının özgürlüğüne yönelik doğrudan bir tehdit teşkil ediyor. Bu nedenle söylemek zorundayım ki İngiltere ile Çin arasında imzalanan Ortak Deklarasyon Anlaşması’nın açık ve ciddi bir ihlali söz konusu’’ ifadesini kullandı. 

Çin’in Hong Kong halkına verdiği sözleri tutmadığını, ama kendilerinin tutacağını söyleyen Raab, ayrıca İngiltere’nin kısa bir süre içinde uluslararası ortaklarıyla birlikte atılacak adımları belirleyeceğini dile getirdi.

Raab, Batı’nın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile nasıl bir ilişki kurması gerektiğine ilişkin bir soruya ise, ‘‘Açık ki, Çin uluslararası toplumun önde gelen bir üyesi. Tam da bu nedenle, uluslararası yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirmesini bekliyoruz. Çin’in bunu gerçekleştirebileceğine dair güvenimiz açısından bugün büyük bir gerileme yaşandı’’ cevabını verdi.

ABD, Avustralya ve Japonya da tepkili

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da konuyla ilgili bir açıklama yayınlayarak yasayı kınadı. ‘‘Çin Komünist Partisi Hong Kong halkına 50 yıllık özgürlük sözü verdi ama verdiği sadece 23 yıl oldu’’ diyen Pompeo, Çin Hong Kong’u otoriter midesine indirirken ABD’nin oturup izlemeyeceğini söyledi.

Yasaya yönelik Batı ittifakından yükselen eleştirilere Avustralya Dışişleri Bakanlığı da katıldı. Bakan Marise Payne, derin kaygılarını dile getirerek, Hong Kong halkının bu kararın şehrin geleceğini nasıl etkileyeceğine dair kendi değerlendirmesini yapacağı, dünyanın gözününse Hong Kong’un üstünde kalacağı yorumunda bulundu.

Japonya Savunma Bakanı Taro Kono ise, Çin’i statükoyu tek taraflı olarak değiştirme çabasının Şi Cinping’in planlanan resmi ziyaretini tehlikeye atabileceği konusunda uyardı.