Avrupa Komünist İnisiyatifi üyesi partiler, çevrim içi bir toplantı gerçekleştirdi. Lenin'in doğumunun 151. yılında anıldığı ve öğretisinin bugünkü geçerliliğinin, güncelliğinin, komünistler için kılavuzluğunun vurgulandığı toplantıya on beş farklı ülkeden komünist ve işçi partileri katıldı.
Toplantıda Türkiye Komünist Partisi Genel Sekreteri Kemal Okuyan'ın yaptığı konuşma şöyle:
Vladimir İlyiç Lenin’i doğumunun 151. yılında selamlıyoruz.
Lenin’i komünist hareketin gelmiş geçmiş en önemli önderi yapan nedir?
Kimileri bu soruya Lenin’in Marksizmin öncü parti, emperyalizm ve devlet teorilerine yaptığı büyük katkıya işaret ederek yanıt verecektir. Kuşkusuz böyle bir yanıt yanlış değildir ama bize göre eksiktir.
Başka birileri Lenin’in önemini onun benzersiz bir demokrasi ve barış savaşçısı olmasıyla açıklamaktadır. Böylesi bir yanıt eksik değil, yanlıştır.
Lenin’i her dönemin ihtiyaçlarına uygun bir ittifaklar politikası geliştirdiği için büyük ihtilalci olarak nitelendirenler de, büyük bir doğruya işaret etmekle birlikte, Vladimir Iliç’i teori ve pratiğini fazla yüzeysel bir biçimde ele almaktadırlar.
Son olarak, acaba Lenin her zaman sağ ve sol sapmalara karşı uyanık olduğu, Bolşevik hareketi bu iki tehlikenin uzağında tuttuğu için mi çok özel biridir? Bu yaklaşım da içinde doğruları barındırmakla birlikte Lenin’i anlamak için yeterli değildir.
Lenin bir ihtilalci, bir komünist olarak eşsizdir çünkü siyasal yaşamının tamamında “işçi sınıfının kurtuluşu”na odaklanmış, gözünü devrime dikmiş ve tüm teorik çalışmalarını, örgütsel yetilerini ve siyasal açılımlarını devrimi yakınlaştırma amacına bağlamıştır. Lenin’in öncü parti, emperyalizm ve devlet teorilerine yapmış olduğu katkının kaynağında işçi sınıfı hareketinin devrimci hedeflere yönelmesini kolaylaştırmak, bu yöndeki engelleri temizleme kararlılığı vardır. Kimi karşıtlarının “bu adam rüyasında bile devrimi görüyor” demesi boşuna değildir.
Lenin, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin tarihe reformcu bir parti olarak geçmesinin önüne geçmiş, onun içindeki Bolşevik kanadın düzen içi dengelerin parçası olmaması için sürekli müdahalelerde bulunmuştur. Bu müdahaleleri 1917 Şubat Devrimi’nden sonra izlemek kolaydır ancak o tarihin öncesinde de Lenin, Çarlık koşullarında, henüz devrimin demokratik aşamasına vurgu yaparken de bunu sosyalist devrimi ertelemek için değil, tersine onu bir an önce güncel bir olgu haline getirebilmek için yapmış, zaten bu yüzden 1917 yılına gelindiğinde Bolşevik hareketi eski formüllerden arındırmak için büyük bir baskı uygulamıştır.
Bu bağlamda Lenin’in sol ve sağ sapmalara eşit mesafede durduğunu söylemek fazlasıyla mekanik bir yaklaşımdır. Lenin, dünya devrim sürecinin çıkarları neye işaret ediyorsa onu savunmuş, teorik ve pratik birikimini enerjik biçimde harekete geçirmiştir. Bazı kesitlerde, örneğin Ekim Devrimi’nin hemen öncesinde Lenin’den daha sol bir konumlanış gözükmemektedir. Lenin’i bir tarafına sağ bir tarafına sol sapmayı alan bir ortalamacı siyasetçi olarak göstermek büyük bir haksızlıktır. Lenini benzersiz yapan onun bazen uçlarda durmayı göze almasıdır.
İşte bu nedenle Lenin, koşullardan bağımsız ele alınabilecek bir lider değildir. Bağlamından koparılarak ele alındığında Lenin Lenin’in karşısına kolaylıkla çıkarılabilir. Oysa burada somut durumun somut tahlili, somut durumun aşılması ve dönüştürülmesi ve sürecin bütünü değerlendirilmelidir.
Geride bıraktığımız yüzyılda, kendi politikalarına kanıt olarak onun çalışmalarından alıntılar yaparak dünya komünist hareketini reformist bir çizgiye mahkum edenler işçi sınıfına büyük bir zarar verdiler. Lenin, kendisini sınıf uzlaşmacısına, gözü demokratik reformlardan başka bir şey görmeyen bir siyasetçiye ya da sosyalist kuruluştan ümidi kesmiş NEPseverliğe indirgemek isteyen bütün ikiyüzlülerden kurtarılmalıdır. Bugün komünistlerin görevlerinden biri budur.
