Ankara'da bir ay içerisinde üç farklı kurum tarafından kamuya ait araziler ardı ardına satışa çıkarıldı.
'Kamuya ait araziler gerekçesi açıklamadan kişilere devrediliyor'
23.06.2020 tarihinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), 17.07.2020 tarihinde İller Bankası (İlbank) ve 23.07.2020 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından, kamuya ait çeşitli kullanımlara sahip arsalar satışa çıkarılırken, duruma tepki gösteren TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi, "İçerisinde konut, ticaret, kentsel çalışma alanlarının yanı sıra rekreasyon alanları, pazar alanları gibi Kamuya ait olan bu parseller gerekçesi açıklanmadan satışa çıkarılmakta ve apaçık bir biçimde kişilere devredilmektedir" ifadesini kullandı.
'Aynı anda, aynı bölgelerde yangından mal kaçırırcasına...'
"Özel yasayla, kamu yararına toplu konut ve sosyal konutlar üretmesi gereken ve bu alanların üretilmesi için yetkilendirilen TOKİ, belediyelere destek olması için kurulan İller Bankası (İlbank) ve temel görevi yerelde kamu hizmetlerini sağlamak olan Ankara Büyükşehir Belediyesi aynı anda, aynı bölgelerde ve adeta yangından mal kaçırır gibi arsa satışına başlamış; gelir getirici sürdürülebilir yöntemler yerine tüm topluma ait olan kamusal alanları doğrudan özel şahıslara satma yoluna gitmişlerdir" denilen açıklamada, satışların değerlerine ilişkin şu bilgilere yer verildi:
TOKİ’nin arsa satışları içerisinde en yüksek değer 176,917,500 TL’ye, İlbank satışları içerisinde en yüksek değer 160,000,000 TL’ye, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin satışları içerisinde ise en yüksek değer 11,994,000 TL’ye kadar çıkmaktadır. TOKİ bu satışlardan toplamda 1,079,258,438 TL; İlbank 336,000,000 TL ve Ankara Büyükşehir Belediyesi 71,000,000 TL gelir elde edeceklerdir.
Satışların olduğu bölgelere ve yürürlükteki imar planlarındaki kullanım kararlarına bakıldığında çeşitli konut ve ticaret parsellerinin yanı sıra rekreasyon alanları, dini tesis alanları gibi kamusal kullanımlar da yer almaktadır.
TOKİ’nin satışa çıkardığı toplam 2,786,120 metrekare büyüklüğündeki 169 adet arsanın 63 adedi ve 1,000,000 metrekareden fazlası Ankara ili içerisindedir;
- Etimesgut ilçesinde “Sağlık Ocağı ve İlk Yardım Merkezi”,
- Yenimahalle ilçesinde “Küçük Sanayi Sitesi”,
- Ayaş’ta “Dini Tesis Alanı”, “Eğitim Alanı”, “Sağlık Alanı”, “Ağaçlandırılacak Alan”, “Yol” ve “Park”
İlbank’ın satışa çıkardığı Ankara’da bulunan 6 parsel 100,000 metrekarenin üzerinde, Konut, Ticaret ve Akaryakıt Tesis Alanı kullanımındadır;
- Yenimahalle ilçesi Orman Çiftliği Mahallesinde 40,000 metrekareden büyük 2 parsel,
- Çankaya ilçesi Lodumlu Mahallesinde yüksek emsallere sahip konut ve ticaret alanları,
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin satışa çıkardığı yaklaşık 80,000 metrekarelik 25 parselde konut ve ticaret alanlarının yanında;
- Yenimahalle ve Keçiören ilçelerinde 7 adet “Ticari Rekreasyon Alanı”,
- Yenimahalle ilçesinde “Fuar Alanı”
satışa sunulmaktadır.
'Usulsüzlüklere şimdi de direkt satış eklendi'
İmtiyazlı imar hakları verilmesi, kişilere özel arsa tahsisleri, yapılan projelere karşılık kamu arsalarının verilmesi gibi kamu yararına aykırılığı tescil edilmiş işlemlere, direkt arsa satışının yapılması yönteminin eklendiğine işaret edilen açıklamada, "böylece yatırımcıların halka ait olan kamusal alanlara sahip olmasının yolu açılmıştır" denildi.
'Peşkeş çekilen alanlarda yer alıyor'
Üç farklı kamu kurumu tarafından satışa çıkarılan bu parsellerin, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin uzun yıllar boyunca kamu yararına aykırı plan değişiklikleri ve usülsüz yöntemler neticesinde imtiyazlı imar haklarıyla donatılmış alanlar olduğuna vurgu yapılan açıklamada, "Söz konusu parseller, özellikle Çankaya, Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerinde yıllardır sürdürülen imar oyunları ile sermayeye peşkeş çekilen alanlarda yer almaktadır. Bu durum, üç farklı kurumun yürüttüğü bu parçalı satışlardan sonra bölgesel plan değişiklikleri ile değerlerinin katlanacağı endişesi yaratmaktadır. Bir yatırımcının rekreasyon alanı, sosyal ve kültürel tesis alanı, dini tesis alanı veya pazar alanı satın alma motivasyonları şüphe uyandırıcı ve endişe vericidir. Bir yatırımcının kamu yararına düzenlenerek tüm toplumun kullanımına ücretsiz olarak hizmet etmesi gereken alanlardan nasıl bir kar beklentisi olabilir? Bu kamu yararına aykırı satışların arka planındaki neden, beklenti ve vaatler nelerdir? Diğer taraftan TOKİ, İlbank ve Ankara Büyükşehir Belediyesi bir pazar alanını, eğitim alanını, dini tesis alanını veya bir rekreasyon alanını neden sattığını, bu alanların satışlarından sonra ne olarak kullanılacağını açıklamalıdır" ifadesi kullanıldı.
'Geri dönüşsüz bir rant tezgahına çevrildi'
Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Sekreteri Ömer Dursunüstün, gelişmelere ilişkin soL'a yaptığı açıklamada, "Bilindiği gibi Gökçek döneminde özellikle Çankaya, Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerindeki hukuksuz imar oyunlarıyla Ankara kentinin gelişimi ve makroformu olumsuz etkilenmiş; ABB ve sermaye el ele Ankara'yı geri dönülmesi imkansız bir rant tezgahına çevirmiştir" dedi.
Haziran ayından itibaren sırasıyla TOKİ, İlbank ve ABB'nin satışını gerçekleştirdikleri parsellerin çoğunun da zaten bu alanlarda olduğuna işaret eden Dursunüstün, "Diğer yandan takibi oldukça güç olan, ilçe belediyeleri tarafından da halihazırda bu satışların parça parça yapılıyor olmasıdır" diye konuştu.
Dursunüstün, sürece ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
Kamu kurumları ve Belediyeler kamu kaynaklarını verimli ve şeffaf bir şekilde kullanmak sorumluluğundadır. Artık kamu kurumları kendilerine bütçe yaratmak adına, bu sorumluluklarını unutup kamuya ait alanları mı satacaktır?
Bu satışlar, kamu eliyle bazı bölgelerde imtiyazlı imar hakları ile donatılmış parsellerin özel kişilere devredilmesi işlemidir.
Bir kamu arazisinin satışı ilk önce halka ait olan donatı alanlarının halkın elinden alınıp özel kişilerce konut, ticaret vb. yatırım araçlarına dönüştürülmesi demektir.
'Yatırıma hazır hale mi getiriliyor?'
Bu konudaki ilk soru üç farklı kamu kurumunun neden aynı bölgelerde ve aynı zaman aralığında arazileri satmaya başladığıdır? Yatırımcıların işaret ettiği bölgelerdeki parseller bu üç farklı kamu kurumları tarafından yatırıma hazır hale mi getirilmektedir?
-Yüksek yapılaşma koşullarına sahip konut ve ticaret parsellerinin yanı sıra, rekreasyon alanları, park alanı, dini tesis alanları gibi alanların satılması hukuksuz, yanlış ve anlaşılamaz bir durumdur. Bu alanları satan kamu kurumlarının amacı nedir? Kamu kurumlarının gerekli düzenlemeleri yaparak halkın teknik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılaması gereken bu alanların elden çıkarılmasının gerekçeleri nelerdir?
-Diğer yandan bu alanları satın alan yatırımcılar halka ait bir rekreasyon alanının etrafını mı çevirecektir? Satın alınan bir dini tesis alanında özel-ücretli bir cami mi yapılacaktır? Elbette değil.
-Dolayısıyla soru, bu alanlar bu şekilde kullanılmayacaksa, yatırımcıların bu alanları satın alma motivasyonu nedir? Nasıl bir kar beklentisi içerisindeler?
-Uzun yıllardır rant oyunlarının döndüğü bu bölgelerde son bir vurgun mu yapılacaktır? Son bir plan değişikliği ile alanların kullanımları ve yapılaşma koşulları mı değiştirilecektir?
-Bir diğer endişemiz Türkiye genelinde yapılan bu satışların planlara nasıl yansıyacağı. Bildiğiniz gibi artık Belediyeler belirli alanlardan uzaklaştırılmakta ve ÇŞB re'sen planlar yapmakta, onaylamakta ve ruhsatlarını da kendisi düzenlemektedir. Bu güne kadarki deneyimlerimize dayanarak bu süreçlerin şeffaf olmayan süreçlerle yapıldığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla bu bölgelerde bir anda bir plan değişikliği yapılması endişemiz iki kat artmaktadır.
'Kamu yararına her işlemde hukuki süreç başlatacağız'
Satışlarla alakalı kurumlardan gelen veya edindiğimiz bir bilgi yoktur.
Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak yetki alanımızdaki tüm plan değişikliklerini takip etmekte ve kamu yararına aykırı olan işlemlere karşı hukuki mücadelemizi sürdürmekteyiz. Bu bağlamda satışı yapılan bu alanları takip ettiğimizi ve kamu yararına aykırı yapılacak olan her işlemde de hukuki süreçleri başlatacağız.