Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 2003 yılından bu yana Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) müteahhitlerine 107 milyar lira ödendiğini açıkladı.
CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç'ın önergesini cevaplayan Bakan Kurum, "TOKİ tarafından 2003 yılından bugüne kadar yüklenicilere 106 milyar 904 milyon 814 bin 217 TL hakediş ödemesi gerçekleştirilmiştir" dedi.
'Hangi firmalar zengin edildi?'
CHP'li Kılıç konuyla ilgili, "Bakanın cevabı gizlenen gerçeği gözler önüne serdi. TOKİ aracılığıyla 17 yılda yandaş firmalara 107 milyar lira ödemiş. Hangi firmalar zengin edildi? 'Ateşe yakın olan ısınır' derler. Bu firmalar da iktidara yakın durarak ısındı" diye konuştu.
"Bu hakediş ödemelerinin firmalara göre dağılımı nasıldır?" sorusuna ise Bakan Kurum tarafından yanıt verilmediğini söyleyen Kılıç, "İktidar yandaş firmalara 17 yılda 107 milyar aktarmış. Acaba bu kaynakla kimler zengin oldu?" diye sordu. "TOKİ'den iş alan firmalar ile devlet ihalelerini kazanan şirketlere baktığımızda, kimlerin zengin olduğunu görüyoruz. Bu şirketlerin isimleri farklıdır ama özellikleri iktidara yakın olmaktır" şeklinde konuştu.
Kılıç önergesinde Bakan Kurum'a "TOKİ'nin hisse devriyle Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş'deki kamu payı yüzde 50'nin altına düşürülerek denetim alanı dışına çıkarılıp 85 milyon lira zarara uğratılmasının sorumlusu kimdir?" sorusunu yöneltti. Bakan ise "Böyle bir zarar söz konusu değildir" yanıtını verdi.
TOKİ zengini patronlar
Daha önce Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun faizli konut satışı işlemlerine "caizdir" diye fetva verdiği TOKİ, 2004'ten bu yana rekor hızla büyüyen gayrimenkul sektöründen nemalanan AKP'ye yakın patronları zengin etti. "AKP müteahhitleri" adını alan bu patronlar birkaç yıl içinde sermayelerini katladı.
2019 yılında Türkiye’de kamu kurumlarının açtığı inşaat ihalelerini alan 300 şirketin listesi yayımlandı. Buna göre, son beş yılda kamu kurumlarının 100 milyon lira üzeri verdiği toplam 327,8 milyar liralık ihalenin yüzde 50’si 20 şirket arasında paylaşıldı. Cengiz-Limak-Mapa-Kolin-Kalyon’un payı yüzde 24 oldu. İlk sıralarda AKP iktidarı döneminde parlayan Kalyon, Kolin, Cengiz ve Makyol inşaat yer alırken, hemen ardından IC İçtaş, Özgün, Gülermak, Özaltın İnşaat geldi.
Geçtiğimiz yıl dağıtılan ihalelerin çoğunluğunu ise Türkiye Varlık Fonu’nun ortak olduğu İstanbul Finans Merkezi’nin yeni müteahhitleri aldı.
Son adım: Millet bahçeleri
TOKİ'nin yaptığı okullar yıkılacaklar listesine girdi. Toplanan deprem vergileri TOKİ'ye sermaye yapıldı. Dere yatağına inşa edilen TOKİ konutlarını sel bastı, yurttaşlar yaşamını yitirdi. "Yatırımcıya fırsat" ilanıyla İzmir'de deniz alanı satışa çıkarıldı. Yandaş medyaya TOKİ tarafından muhaliflere verilenin 3 katı değerinde reklam verileceği duyuruldu.
Tüm bu yağma ile yetinmeyen AKP, talan ve rant konusunda en güncel adım olarak millet bahçelerini devreye soktu.
TOKİ, Erdoğan'ın "Çay, kek bedava olacak" sözleriyle propaganda edilen millet bahçeleri için çok sayıda kentte milyonlarca lira harcayacağını açıkladı. Yalnızca Mersin, Malatya ve Trabzon’da yapılacak millet bahçelerine yaklaşık 74 milyon TL harcanacağı duyuruldu. Gaziantep’e yapılacak millet bahçesi için 72 milyon liradan fazla harcanacağı belirtildi.
Kafe ve dinlenme alanlarından oluşan bu "bahçeler"e ayrılan sermaye hâlâ tartışma konusuyken, yeşil alanlar da bu yapılaşmalar için TOKİ eliyle yok edildi. Mera alanlarına TOKİ tarafından millet bahçesi yapıldı.
