Amerikan basınında çıkan haberlere göre 500 büyük şirketin hisse senedi fiyatlarıyla oluşturulan S&P 500 indeksi, Salı gününü rekor düzeyle kapattı. Haberlerde bunun pandeminin etkisiyle ortaya çıkan kayıpların da telafi edilmesi anlamına geldiği vurgulanıyor.
Haberlere göre, Nasdaq bileşik indeksi günü 11,210 seviyesinde rekor bir büyüklükle kapatırken, Dow Jones Endüstriyel Ortalaması görece düşük bir performansla günü 27,778'de kapattı.
Çarpıcı olan, işsizliğin yüzde 10,2 seviyesine çıkmış olduğu bir dönemde bu durumun yaşanıyor olması.
İşin sırrı 500'de
Aslında gelen haberler, ABD'de şirketlerin genel olarak "iyi durumda" olduğunu göstermiyor. Pekçok orta ölçekli işletme ve aile tipi küçük işletme sorunlarla boğuşuyor.
NBC News'ın haberine göre, büyük şirketler, ellerinde belirli bir nakit tutuyorlar ve kredi kurumları bunlara düşük faizlerle kredi vermeye istekli oluyor. Üstelik bunlar, ciddi bir resesyon anında küçülmeye gitmek, işçi çıkarmak gibi seçeneklere de sahipler.
Küçük işletmelerse kazançlarında herhangi bir uzun süreli düşüş yaşadıklarında piyasadan silinme tehlikesiyle karşı karşıya.
İşsizliğin yüzde 10'u geçtiği bir ABD zaten emekçiler için cehenneme dönüşüyor, küçük şirketler için de durum çok parlak değilse borsada kırılan rekorların anlamı ne olabilir?
Bunun yanıtı da S&P 500 indeksinin tanımında yer alıyor.
En büyük 500 şirketin durumunu gösteren indeksin "olumlu" seyretmesi tam olarak alttakiler daha aşağıya itilirken, en üsttekilerin kanatlandığını gösteriyor.
Aslında 500 sayısı da yanıltıcı. Zira sözü geçen indeksi asıl belirleyen (ve uçuran) en tepedeki 5 - 10 büyük tekel.
Borsanın ve piyasanın yıldızı sayılan teknoloji firmaları ve büyük perakende zincirleri bu kapsamda yer alıyor. Üstelik bunlar pandemi döneminde sadece "büyük ve güçlü" olmaları sayesinde değil, oluşan yeni durum onların lehine işlediği için de kazandı.
En tepedeki 5 firma indeks üzerinde yüzde 25'lik bir ağırlığa sahip. Apple'ın kendi başına 1.9 trilyon dolarlık bir pazar payı var ki örneğin bu geçen yıl Kanada'nın toplam gayrısafi ulusal üretiminden büyük.
Bu 5 firmanın hepsi de -Apple,Microsoft, Amazon, Facebook ve Alphabet (Google)- son yayınlanan bilançolarında kâr gösterdi.
Beklenenin üzerinde kazançlar açıklayan başka iki firmaysa Walmart ve Home Depot. Bu perakende zincirleri, beklemedikleri ölçüde satış yapmayı başardılar.
'Devlet' desteğini de unutmayalım
Borsa indekslerini yukarda tutan bir faktörün de Amerikan Merkez Bankası'nın faiz politikaları olduğu söyleniyor. Devlet tahvillerinin sıfıra yakın faiz oranlarıyla piyasaya sürülmesi gibi adımlar, "yatırımcıları" borsaya geri döndüren faktörler oluyor.
Zenginin malı orda da züğürdün çenesini yoruyor
ABD'de borsalardan bu "müjdeli" haberler, pandemi döneminde uygulanan 600 dolarlık işsizlik yardımının süresinin dolduğu günlerde geldi.
Henüz yeni bir yardım pakedi üzerinde çalışmalar tamamlanmış değil.
Yoksul ve işsiz olanlar bir karabasana gömülmüşken, en büyüklerin işlerinin yolunda olması Amerikan ekonomisi için bir müjde olarak değerlendiriliyor.
Nitekim Trump da "yükselişi" bir twitter mesajı ile müjdeledi: "İşler iyi gidiyor. NASDAQ çoktan rekor kırdı ve dahası geliyor."
Yoksullaşma ve işsizlik nüfusun ezici çoğunluğunun üzerine çökerken sömürü düzeninin reisleri müjde üstüne müjde veriyor!