Sakarya Hendek Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası'nda bugün büyük bir patlama geldi. 100 işçi yaralı, 4 işçi yaşamını yitirdi. Henüz 45 işçiye ulaşılamadı.
Yaşar Coşkunlar, Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası'nın patronu, aynı zamanda MÜSİAD Sakarya Şube Başkanı.
Firma sahiplerinin ve Yaşar Coşkunlar'ın bölgede çok uzun yıllardır bulunduğu, Milli Görüş Hareketi'nin bölgedeki taşıyıcısı olduğu ve AKP'li isimler ve Erdoğan ile yakın olduğu biliniyor.
Bugüne kadar söz konusu fabrikada tam 8 patlama yaşanırken, hiçbir önlem alınmayınca bugün 9. patlama yaşandı.
Fabrikada ne zaman "kaza" olsa, AKP'li patron işçiyi suçlamış, kayıtlara iş kazası olarak birden fazla kez geçmesine rağmen ne ceza almış, ne de tek bir önlem alınmış. AKP'nin patron örgütü MÜSİAD, her patlamadan sonra fabrikayı ve patronlarını korumuş.
Üstelik fabrika bazı "kazalardan" sonra ismini bile değiştirmiş kendini "aklamak" için.
İş sağlığı ve güvenliği yönünden eksiklikleri bulunduğu için Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikasının "kapatıldığı" da kayıtlar arasında.
Patlama nasıl meydana geldi?
Ramazan ayından kalma topların bulunduğu bölümde gerçekleşen patlama, daha sonra havai fişeklerin olduğu bölüme sıçradı. En büyük depoya sıçramadığı, ancak patlamaların ve yangının devam ettiği ve fabrikada ulaşılamayan 3 bölgenin olduğu öğrenildi.
Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası Genel Müdürü Yaşar Coşkun, 2011 yılında fabrikada yaşanan patlamalara dair katıldığı bir radyo programda fabrikanın standartlarını "İşyerimiz Avrupa standartlarında yapılmış ve Avrupa'nın en güvenli fabrikasıdır. Çin patlayıcı konusunda lider ülke. Ben de sık sık Çin'e gidip gelirim. Çin ile Türkiye'yi kıyaslıyorum. Şu sonuca varıyorum, fabrikamız kolay kurulacak bir fabrika değil" ifadeleri ile övmüştü.
Fabrikanın adı patlamalar sonrası sürekli değişiyor: Coşkunlar, Büyük Coşkunlar, Venüs Coşkunlar... En son fabrika Niğde ve Sivas'a taşınmış ve adı Yertaş Patlayıcı Maddeler olmuştu…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) de patlamayla ilgili açıklama yaptı. Fabrikada önceki yıllarda da 5 işçinin yaşamını yitirdiği ve 100'e yakın işçinin yaralandığı çeşitli patlamalar yaşandığını hatırlattı.
İSİG, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu bilgileri paylaştı:
11 yılda 8 patlama
27 Ocak 2018'de Niğde'deki fabrikada gerçekleşen patlamada 32 yaşındaki işçiler Muharrem Alkan ve İlyas Ünlü hayatlarını kaybetmişlerdi.
14 Aralık 2014'te fabrikada gerçekleşen patlamada 38 yaşındaki işçi Yılmaz Şapoğlu hayatını kaybetmişti.
30 Haziran 2013 Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası'nın laboratuvar bölümündeki patlama sonucu yarı mamul deposuna sıçrayan alevler büyük bir patlamaya neden oldu: 15 işçi yaralandı
19 Şubat 2011'de bir işçinin öldüğü patlama sonrası demeç veren fabrika müdürü: "Patlayıcı maddelerin yaratacağı iş kazalarının %98'i önlenemez... Ölen işçinin de -doktorun dediğine göre- korkudan ödü patlamış" diye açıklama yapmıştı.
11 Şubat 2011'deki patlamada bir çocuk annesi 33 yaşındaki işçi Hediye Hallaç hayatını kaybetmiş ve 10 işçi yaralanmıştı.
11 Şubat Sakarya’nın Hendek İlçesi’ne bağlı Yukarıçalıca Köyü yakınlarındaki Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nın kız kaçıran imalatının yapıldığı bölümde meydana gelen ve Hediye Hallaç’ın (26) hayatını kaybettiği patlamada 14 kişinin yaralandığı bildirildi.
Güvencesizliğin en net görüntüsü olan iş kazaları aynı fabrikada daha önce de yaşanmıştı. Bu kazalarda 2 işçi hayatını kaybetmiş 38 işçi yaralanmıştı.
29 Eylül 2009: Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda meydana gelen patlamada 1 işçi öldü, 1 işçi yaralandı. Yangına maytap fitillerinin kurumadan kesilmesi sebep oldu.
17 Ağustos 2009: Çoşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda Ramazan topları için patlayıcı üretilen laboratuar bölümünde patlama meydana geldi. Üretim tesisindeki binaları yerle bir eden patlamada 1 işçi hayatını kaybetti, 33 işçi yaralandı.
21 Mayıs 2009: Çoşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nın maytap imalathanesi bölümünde patlama meydana geldi. Üzeri açık tente ile çevrili olduğu belirtilen imalathanedeki patlamada 3 işçi yaralandı.
1 Eylül 2007: Çoşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nın barut üretiminde kullanılmak üzere kömür öğütülen bölümde kıvılcımdan kaynaklanan bir patlama oldu. Patlamada 1 işçi yaralandı.
Yaşar Coşkun her patlamadan sonra işçileri suçlamış
Fabrika Müdürü Yaşar Coşkun, daha önce meydana gelen patlamalardan işçileri sorumlu tutmuş, hatta patlamaları 'doğal afet' olarak tanımlamış.
2009'da meydana gelen patlamaya dair açıklama yapan Yaşar Coşkun, patlamanın işçilerin ünitede fazla mal biriktirdikleri için meydana geldiğini iddia etmiş. Coşkun, "Yanlarında olmaması gereken fitillerin kökleri duruyormuş. Kolilemişler, koliledikleri için kıvılcım oradan oraya sıçramış. Malların orada durmaması ve taşınmış olması gerekiyor. Sanıyorum ifade tutanaklarında da bunlar var. O bölümde de koruyucu kıyafet vardı ama giymemişler. Hiçbir şey giymemişler. Zaten koruyucu kıyafet giymeyen işçileri daha önce işten çıkardık. 'Hava sıcak, bilmem ne' diyerek kıyafet giymiyorlar. Bu nedenle kaç kişiyi işten çıkardık. Söyledikleri gibi bir şey yok, aile yaşadıkları acı nedeniyle böyle konuşuyor. İddialar tamamen asılsız. Bu fabrika Avrupa'nın bu alandaki en güvenli ve en iyi fabrikası'' ifadesini kullanmış.
2011'de meydana gelen patlamanın hemen ardından ise olay yerine gelen Büyükşehir Belediyesi itfaiye ekibi ve 112 ekibini içeri almayan,ekipleri dakikalarca kapıda bekleten Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası Genel Müdürü Coşkun, itfaiyeye neden almadıklarını ise ' Yangın yoktu. Bu nedenle almadık' diyerek savunmuştu!
Fabrika İç Güvenlik sorumlusu Kimyager Tuğba Karabulak ile programa katılanYaşar Coşkun'a göre de patlama sonrasında 14 işçi yaralanmadı sadece 5 işçi yaralandı
Yaralıların 14 olarak kayıtlara geçmesinin nedeni ise Coşkun'a göre Hastaneye tüm giderler yaralı olarak kayıtlara geçmesiydi.
Coşkun'un patlamalardan işçileri sorumlu tuttuğu açıklamaları şöyle:
- 17 Ağustos 2009'da da patlama olmuştu. Ama 29 Eylül'deki olay patlama değildi. O günkü olay alev alma idi.
- Fabrikamız 2007'de kuruldu. Yani 45 yıldır bu işle uğraşıyoruz. 45 yılda ölü sayısı 10 kişiyi geçmedi.
- Bizim işimiz patlayıcı madde olduğu için her an her şey olabilir. İşe başlamadan çalışanlar eğitimden geçiriliyor. Çalışanlar bazen dikkatsiz olabiliyor, bizim işimiz dikkatsizliği kaldırmaz. Kalıbı vuran arkadaşımız bu fabrikada 6 yıldır çalışıyor. Eğitim almış biri, kalıbı vurunca onun patlayacağını biliyor, ama bile bile bunu yapınca patlama oluyor.
- Yüzlerce insan her gün iş kazalarında ölüyor, ama nedense bizdeki patlamalar gündem oluyor. Sendika başkanları bilinçsizce konuşuyorlar.
- Bakkalda bile iş kazaları olabilir. Patlayıcı maddelerin yaratacağı iş kazalarının %98'ini engelleme şansı yoktur. İşçiler her gün servisten iner inmez aranırlar. Dikkat etmediğiniz sürece her an her şey olabilir.
Patlama afet sayılırmış
- Çin'de bir havai fişek patlaması olduğunda yüzlerce insan ölüyorken, bizde 1 kişi ölüyorsa demek ki fabrikamız güvenlidir, bu da onun göstergesidir. Güvenliği kıyaslamak adına Çin örneğini verdim. 2009'da fabrikamızda yaşanan patlama afet sayılır. Bu patlama Çin'de olsaydı herkes ölürdü. O kazada 36 yaralı var dendiğinde bu sayı çok gibi gösterildi. Ama korkudan ayılan bayılanlar bile yaralı görününce bu sayı da abartılı geliyor
- Hediye Hallaç olay yerinden ilk kaçanlardan biriydi. Bulunduğu yer kapıya yakındı. Doktorun dediğine göre korkudan ödü patlamış. Vücudunda herhangi bir yanık izi de yokmuş. Zaten patlama sırasında yangın da çıkmadı.
- Fabrikada itfaiye sistemimiz ve ilkyardım ekibimiz vardır. Yangın olsa bile ekipmanımız hazırdır. Özetle 25-30 itfaiye aracı değerinde yangın tertibatımız mevcuttur.
Mağdur kendisiymiş
- 64 kameramız vardı. Hepsi dış mekandaydı. 126 ilave kamera aldık, şimdi onlar takılıyor. Yani güvenlik tedbirlerimizi arttırdık. Ekranlar benim önümde olacak. Biz orda olmasak bile bu görüntüler takip edilecek ve kayıt altına alınacak. Şu iyi bilinmelidir ki burada yaşanacak bir patlamada en mağdur olan taraf işverendir. Çünkü bu tarz olaylar olunca işverenden kötü bahsediliyor.