İşkollarındaki işçi sayıları ve sendika üye sayılarına ilişkin Temmuz 2020 istatistikleri Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayımlandı.
Bakanlık istatistiklerine göre, Ocak ayından bugüne işçi sayısında artış var. Ocak ayında toplam çalışan sayısı 13 milyon 856 bin 801’den Temmuz ayında 14 milyon 251 bin 655’e yükselmiş. Ücretsiz izinde bulunan yaklaşık 1,5 milyon işçi 14 milyon iki yüz bin işçi sayının içinde yer alıyor.
Yine istatistiklere göre toplam sendikalı sayısında da artış var. Ocak ayında 1 milyon 917 bin 893 olan sendikalı işçi sayısı 28 bin 272 artarak 1 milyon 946 bin 165’e yükselmiş. Salgın hastalık döneminde işten çıkarma yerine ücretsiz izin uygulamasına geçildi. Pek çok işyerinde ücretsiz izin uygulandığı için sendika üye sayılarında azalma görülmüyor.
Yayımlanan istatistiklere göre ülkemizde sendikalaşma oranı yüzde 13,66. Ocak istatistiklerindeki yüzde 13,88 oranına göre düşüş görülüyor. Sendikalı işçi oranı ile toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçi oranı aynı değil. DİSK-AR’ın yaptığı araştırmaya göre sendikalı işçilerin ancak üçte ikisi toplu iş sözleşme kapsamında. Bu da gösteriyor ki, sendikada örgütlenip toplu sözleşme yaparak çalışan işçi sayısı bu kadar bile değil.
Ayrıca yayımlanan sendikal istatistiklere kayıtdışı çalıştırılan işçilerin dahil edilmediğinin de not edilmesi gerekiyor. Bunlar bir arada değerlendirildiğinde zaten düşük olan yüzde 13,66 oranı, gerçeği hiç yansıtamaz hale geliyor. Gerçek sendikalaşma oranı ise yüzde 10 düzeyinin altında.
Bakanlık istatistiklerine göre, Ocak ayından bugüne üye sayısını işkolunda yüzde birin üzerine çıkarak toplu iş sözleşme yetkisi alan sendika, Ülkem-İş Konfederasyonuna bağlı PTT taşeron işçilerinin örgütlü olduğu Öz Haber-İş sendikası.
Sendikaların çalışmalarına engeller bitmiyor
Ayrıca salgın döneminde ilk çıkarılan uygulamalardan biri, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü genelgesi ile toplu görüşme, grev oylaması gibi faaliyetler İçişleri Bakanlığı genelgesi ile imkansız hale geldiği iddia edilerek toplu iş sözleşme süreci durdurulmuştu. İşçilerin sendikalaşması, grev yapması salgın hastalığın yayılımına neden olacağı iddiası ile askıya alınmıştı. TKP Emek Merkezi yaptığı açıklama ile sendikal hakların askıya alındığını açıklamıştı.
1 Haziranda normalleşmeye geçişle birlikte, aynı ay bir iç yazışma ile Bakanlık, toplu iş sözleşmesi sürecinin yeniden işletilmeye başlandığı açıkladı.
İşçi sendikalarının toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için yetki şartını sağlaması gerekiyor. 7 Kasım 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile AKP tarafından bazı işkolları birleştirilmişti. Bu birleştirme sonrası getirilen barajla halihazırda toplu sözleşme yapma yetkisi bulunan sendikaların yetkisi düşürülüyordu. Gelen tepkilerin ardından bu konuda erteleme yoluna gidileceğini belirten AKP, o tarihten bu yana çeşitli sürelerde ertelemeler yaparken, söz konusu düzenlemeyi de sendikalar üzerinde tehdit olarak kullanmaya devam etmişti. Geçici bir düzenlemeyle 2009 Temmuz istatistiklerinde yüzde 10 işkolu barajını aşmış veya 2009 Temmuz istatistiği sonrası 15 Eylül 2012 tarihine kadar kurulmuş olan işçi sendikalarına bu yetki şartını yerine getirmeksizin toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi verilmişti.
12 Haziran 2019 tarihli 7176 sayılı Torba Kanun’la bu sendikaların işkolu barajına tabi tutulmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştı. Bu düzenlemeye göre 12 Haziran 2020 tarihine kadar yüzde 1 işkolu barajına tabi olmadan sadece işyeri ve işletme çoğunluğuna tabi olarak yetki alabiliyorlardı. AKP, bu süreyi uzatmama kararı aldı ve Türkiye Orman-İş, Deriteks, Sosyal-İş, Nakliyat-İş, Tümka-İş ve Devrimci Turizm-İş gibi sendikaların toplu sözleşme yapma yetkisi düşüyor. Daha önce yayımlanan haberimizde ayrıntılara yer verilmişti.