Elektrikte şirketlere yüzde 62 indirim yapıldı, halka yansıtılmadı

EÜAŞ'ın dağıtım ve tedarik şirketlerine yıl başından beri yaptığı indirim oranı yüzde 62'ye ulaştı. Elektrik Mühendisleri Odası şirketler için böyle bir indirim yapılabiliyorken, halkın gözardı edilmesinin kamu yararı ilkesiyle bağdaşmadığını duyurdu.

Haber Merkezi

Elektrik Üretim A.Ş.'nin dağıtım ve tedarik şirketlerine toptan satış birim fiyatlarında 2020 başından beri yaptığı indirim oranı yüzde 62'ye ulaştı.

Elektrik Mühendisleri Odası sözkonusu indirimlerin halka yansıtılmamasına tepki göstererek bu durumun kamu yararı ilkesiyle bağdaşmadığını açıkladı.

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu'nca yapılan açıklamada "Şirketler için indirim yapılırken bu indirim vatandaşa yansıtılmamakta, 'elektriğe zam yapılmayacağını' müjde olarak sunan Bakanlık ikili politikalar izlemektedir. Kamu eliyle elektrik şirketleri sübvanse edilmekte, elektriği daha ucuza alan şirketler kârlarını artırmakta, milyarlarca dolara ulaşan borçlarını da bir anlamda kamu üstlenmektedir. Bugün yaşadığımız durumun ciddiyetinin anlaşılamadığını gösteren halktan ve toplumdan uzak bu yaklaşım, yurttaşın değil, elektrik şirketlerinin çıkarlarının korunduğunu açıkça ortaya koymaktadır" denildi.

"Şirketlere indirim var halka yok" başlıklı bir açıklama yapan Elektrik Mühendisleri Odası "EÜAŞ,  dağıtım ve tedarik şirketlerine yaptığı elektrik enerjisi toptan satış  birim fiyatlarında 2020'nin başından bu yana yüzde 62 oranında indirim yaparak, 1 Temmuz'dan itibaren 13,20 kr/kWh bedel belirledi" dedi.

Açıklamada Elektrik Üretim A.Ş.'nin (EÜAŞ) toptan satış tarifesinin Ekim-Aralık 2019 döneminde 34,86 kr/kWh iken, Ocak 2020'de 27,56 kr/kWh'e, Nisan 2020`de 22,83 kr/kWh'e indirildiği ve 1 Temmuz 2020'den itibaren de 13,20 kr/kWh olarak belirlendiği kaydedildi.

Sonuç olarak 2020`nin başından bu yana tarifede yapılan indirim oranının yüzde 62'ye ulaştığına ve bu indirimlerin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) kararlarıyla tüketiciye yansıtılmadığına dikkat çeken Odadan yapılan açıklamada şu bilgilere yer verildi:

  • "Dağıtım şirketlerinin içinde bulunduğu ekonomik krize çözüm bu yöntemle bulunmuş görünmektedir. EÜAŞ'ın satışını yaptığı elektrik bedelleri indirilerek dağıtım şirketlerine  kar transferi sağlanmaktadır.
  • EÜAŞ'ın 2019 yılsonu itibarıyla toplam üretimi 59,3 Milyar kWh`dir. Önemli ölçüde amortismanları tamamlanmış olan bu işletmelerin üretim maliyetleri minimize olmuştur.
  • EÜAŞ kendi üretimi dışında, Yap-İşlet ve Yap-İşlet-Devret santrallarından, işletme hakkı devir santrallarından, yerli kömür yakıtlı santrallarından ve borsadan Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) üzerinden toplam 52.9 Milyar kWh elektrik enerjisi satın almıştır.
  • EÜAŞ kendi üretimiyle birlikte toplam 111.068.885 MWh enerji satışı yapmıştır.
  • EPİAŞ'tan satın alınan ve geri satışı yapılan elektrik enerjisi dışında tutulursa, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) kayıpları ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) tüketimleri düşülürse, dağıtım şirketlerine ve elektrik perakende satış şirketlerine yapılan  satış toplamı 92.8 Milyar kWh'dir. Satışının yüzde 85'i bu iki gruba yapılmaktadır.
  • EÜAŞ Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında yaptığı faaliyetleriyle fiyatları paçallayarak kamu yararına faaliyet yürütmektedir. Ancak uygulama bu şekilde yapılmamıştır.
  • Yılbaşından yana, bir yandan EÜAŞ tarafından, dağıtım şirketlerine ve tedarik şirketlerine yapılan satışlarda uygulanan fiyat sürekli aşağıya çekilirken, diğer yandan YEKDEM fiyatları yükseltilmiştir.
  • EPDK tarafından onaylanan ve 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren uygulanan elektrik tarifeleri, dağıtım bedeli dahil sanayi için 65,69 kr/kWh; ticarethaneler için 75,70 kr/kWh; meskenler 57,28 kr/kWh; şehit aileleri ve muharip malul gaziler için 27,47 kr/kWh; tarımsal sulama için 66,62 kr/kWh ve aydınlatma için 70,21 kr/kWh iken, EÜAŞ`ın dağıtım şirketlerine teknik ve teknik olmayan kayıp enerji satışları ile görevli tedarik şirketlerine elektriği 13,20 kr/kWh bedelle veriyor olması garip bir tezat oluşturmaktadır."

Koronavirüs salgını nedeniyle yurttaşların ekonomik açıdan büyük zorluklar yaşadığı bir dönemde, şirketler için böyle bir indirim yapılabiliyorken, halkın gözardı edilmesinin kamu yararı ilkesiyle bağdaşmadığının vurgulandığı açıklamada şöyle denildi:

'Kamu kaynakları sermaye için değil halkın yararına kullanılmalı'

  • "Bilindiği üzere Türkiye`nin tamamına yayılan salgın hastalık tehlikesi nedeniyle ülke çapında küçük ve orta ölçekli işletmeler büyük ölçüde tasfiye olmuş, yurttaşlar geçim kaynağını kaybetmiş, bir yandan sağlıkları için endişe ederken, diğer yandan maddi zorluklarla boğuşmak durumunda kalmışlardır.
  • Halkın sorunlarına çözüm üretmesini beklediği siyasi iktidar ise bırakın indirimi ya da faturaları ötelemeyi, "kıyasen fatura" gibi yöntemler peşine düşmüş ancak tepki üzerine geri adım atmıştır.
  • Şirketler için indirim yapılırken bu indirim vatandaşa yansıtılmamakta, 'elektriğe zam yapılmayacağını' müjde olarak sunan Bakanlık ikili politikalar izlemektedir. Kamu eliyle elektrik şirketleri sübvanse edilmekte, elektriği daha ucuza alan şirketler kârlarını artırmakta, milyarlarca dolara ulaşan borçlarını da bir anlamda kamu üstlenmektedir. Bugün yaşadığımız durumun ciddiyetinin anlaşılamadığını gösteren halktan ve toplumdan uzak bu yaklaşım, yurttaşın değil, elektrik şirketlerinin çıkarlarının korunduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
  • Elektrik Mühendisleri Odası`nın (EMO) tüm itirazlarına rağmen bugüne dek enerji santrallarına satın alma garantileri verilmesi uygulamaları sürdürülmüş ve gerçekçi verilere dayanmadan yapılan plansız yatırımlar nedeniyle elektrik üretiminde arz fazlası meydana gelmiştir. Türkiye, sorunları çözmekten ziyade, soruna sorun katan, sorunu büyüten ve bu sorunlardan kendisine yeni imkanlar yaratmaya çalışan bir anlayışla yönetilmeye çalışılmaktadır.
  • Kamu kaynaklarının, sermaye çevreleri için değil, zor durumdaki halkın yararı için kullanılması gerektiğinin altını bir kez daha çiziyor, söz konusu indirimin tüm tüketicilerin faturalarına yansıtılmasını istiyoruz."